Rygorystyczne limity i prawo do odszkodowania za smog. Europarlament przegłosował nowe przepisy

Zgodnie z przyjętym stanowiskiem, poziom zanieczyszczeń w państwach członkowskich Unii Europejskiej musi spełnić standardy zalecane przez Światową Organizację Zdrowia do roku 2035. Jeśli ktoś ucierpi przez smog, będzie mógł ubiegać się o odszkodowanie. „Rozwiązanie problemu zanieczyszczenia powietrza w Europie wymaga natychmiastowych działań” – powiedział Javi López, hiszpański europoseł i sprawozdawca.

Próbki jakości powietrza

Parlament Europejski 13 września 2023 r. przyjął stanowisko w sprawie zmian w przepisach, których celem jest poprawa jakości powietrza w krajach Unii Europejskiej. Stanowisko to zakłada redukcję ilości szkodliwych cząsteczek w powietrzu do poziomu odpowiadającego wytycznym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Za bardziej rygorystycznymi limitami głosowało 363 europosłów (226 było przeciw, a 46 wstrzymało się od głosu). Poprawa ta ma nastąpić do 2035 roku. Substancje zanieczyszczające, których ma być mniej, to: pył zawieszony (PM2.5, PM10), NO₂ (dwutlenek azotu), SO₂ (dwutlenek siarki) oraz O₃ (ozon).

Komisja Ochrony Środowiska PE zalecała, aby ten cel został osiągnięty już w 2030 roku, ale europosłowie zdecydowali się na wydłużenie tego terminu. Podkreślili natomiast, że nieco mniej rygorystyczne standardy jakości powietrza zaproponowane przez Komisję Europejską powinny być celem przejściowym, który należy osiągnąć szybciej – najpóźniej właśnie do 2030 r.

Nowe regulacje przewidują również utworzenie w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej punktów pobierania próbek jakości powietrza: powinno być co najmniej jedno miejsce monitorowania na każde 2 miliony mieszkańców.

Do tej pory plany poprawy jakości powietrza były wymagane tylko od krajów, w których przekroczone są limity szkodliwych substancji. Teraz jednak ten obowiązek będą miały wszystkie kraje UE.

Odszkodowanie za choroby spowodowane przez smog

Smog jest zagrożeniem dla zdrowia i życia. Jego pierwszą oficjalną ofiarą była 10-letnia Elli Adoo-Kissi-Debrah: dopiero w 2020 roku brytyjski sąd orzekł, że to zanieczyszczone powietrze przyczyniło się do jej śmierci. Z kolei w Polsce w maju 2023 r. zarejestrowano pierwszy przypadek dziecka chorego z powodu smogu. Dlatego też europosłowie chcą chronić swoich obywateli przed konsekwencjami zanieczyszczonego powietrza. Statystyki mówią, że aż 300 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie na terenie UE jest skutkiem zanieczyszczonego powietrza.

Zgodnie z nowymi przepisami, mieszkańcy będą mogli sprawdzać stan powietrza w swojej okolicy. Jeśli władze nie będą starać się naprawić złej jakości powietrza, mieszkańcy mogą wytoczyć rządowi sprawę w sądzie. Nowe przepisy zapewnią także większą ochronę obywateli, których zdrowie ucierpiało w wyniku zanieczyszczenia powietrza: będą mogli starać się o odszkodowanie.

„Rozwiązanie problemu zanieczyszczenia powietrza w Europie wymaga natychmiastowych działań. Ta powolna pandemia zbiera druzgocące żniwo w naszym społeczeństwie, prowadząc do przedwczesnych zgonów oraz wielu chorób układu krążenia i płuc” – powiedział Javi López, hiszpański europoseł i sprawozdawca.

Zaznaczył, że Parlament Europejski musi „podążać za nauką, dostosować normy jakości powietrza do wytycznych WHO i wzmocnić niektóre przepisy zawarte w tej dyrektywie”. Dodał, że celem tych zmian jest zapewnienie dobrego samopoczucia obywateli i stworzenie czystego i zdrowego środowiska. Zadaniem europosłów będzie także zintegrowanie wskaźników jakości powietrza w UE, tak aby stały się równoznaczne, klarowne i dostępne dla każdego.

Unia Europejska ma ambitne plany: chce do 2050 roku osiągnąć zerowe zanieczyszczenie powietrza.

Parlament Europejski rozpocznie teraz negocjacje z Radą UE w sprawie ostatecznego kształtu przepisów.

źródło: swiatoze.pl