Chcesz, żeby cię słuchano? Nie wystarczy mówić głośno. O tym, jak czarować swoim głosem, mówi Anna Kacprzak, logopedka i trenerka emisji głosu
Nasz głos, to jak brzmi, może nam pomóc albo – wręcz przeciwnie – zaszkodzić. – Sukces tkwi w „elastycznym” używaniu różnorodnych cech głosu, takich jak: wysokość, głośność, tempo, rytm oraz w unikaniu mówienia w monotonny, jednostajny sposób. Dzięki temu w wypowiedzi jest ciągły ruch, który sprawia, że słuchacz się nie nudzi – mówi Anna Kacprzak, trenerka emisji głosu. Czy same możemy się tego nauczyć?
W Polsce prawie 70 proc. nauczycieli doświadcza dolegliwości ze strony narządu głosu. To jednak nie jedyna grupa zawodowa, której głos często odmawia posłuszeństwa. Narażeni są również pracownicy call center, konsultanci, adwokaci, przedstawiciele handlowi, lektorzy, dziennikarze, mówcy, youtuberzy, politycy i szkoleniowcy. Problemy z głosem wymuszają nawet zmianę zawodu.
– Dla odbiorców niezwykle ważne jest nie tylko co mówimy, ale również w jaki sposób. Brzmienie głosu czy sposób mówienia zdradzają nasze emocje, samopoczucie oraz pewność siebie. Z intonacji można wywnioskować wiele istotnych dla nas informacji. Dlatego tak ważne jest, aby świadomie posługiwać się swoim głosem – tłumaczy Anna Kacprzak, logopedka, trenerka emisji głosu, autorka kursu online „Głos jak dzwon”.
Chciałabyś wzmocnić swój głos, ale nie wiesz jak? Nie jesteś jedyna. Większość osób pracujących głosem nie wie, jak dbać o głos oraz co robić, aby uniknąć problemów głosowych w przyszłości. Co warto wiedzieć?
Głos jak dzwon
Zdrowy głos człowieka jest dźwięczny i czysty. Powstaje swobodnie, bez uczucia napięcia mięśni krtani i szyi. W tym celu muszą ze sobą współdziałać trzy systemy: oddechowy, fonacyjny i artykulacyjny.
– Aby mieć głos jak dzwon wymienione struktury muszą ze sobą ściśle współpracować. Wszelkie odstępstwa w ich budowie lub funkcjonowaniu powodują problemy z głosem, które objawiają się chrypką, męczliwością i osłabieniem głosu, wrażeniem obręczy na szyi, koniecznością odchrząkiwania lub dyskomfortem w trakcie mówienia – wyjaśnia trenerka.
Nauka emisji głosu
Nauka emisji głosu jest momentem, w którym wiele osób odkrywa swój głos na nowo.
– Aby uzyskać pożądany efekt, czyli dźwięczny, mocny głos, mówienie bez wysiłku i blokad, obok ćwiczeń fonacyjnych i artykulacyjnych, musimy popracować nad prawidłowym oddychaniem oraz relaksacją. Stres, szybkie tempo życia, niepewność – to wszystko słychać w naszym głosie. Dlatego podczas relaksacji dążymy do tego, aby rozluźnić mięśnie szyi i obręczy barkowej – wyjaśnia trenerka.
Po co nam ćwiczenia oddechowe? Po to, aby nauczyć się najbardziej wydajnego sposobu oddychania i właściwego wykorzystania powietrza podczas mówienia oraz wzmocnienia odpowiednich grup mięśniowych. Zadaniem ćwiczeń fonacyjnych jest natomiast to, aby głos brzmiał naturalnie i swobodnie. Podczas kolejnych ćwiczeń – artykulacyjnych – pracujemy nad wyrazistością, tempem mówienia, pauzami.
5 prostych ćwiczeń emisji głosu
Przygotowanie
- Ustawienie głowy
Wysunięta, zadarta lub opadająca głowa oraz nadmierne napięcia mięśni szyi prowadzą do słabej jakości głosu, a w rezultacie mogą powodować problemy z głosem.
- Usiądź wygodnie na środku krzesła przed dużym lustrem. Połóż 2 palce na brodzie
i przy ich pomocy przesuń głowę do tyłu (wykonaj ruch cofania). Następnie delikatnie pociągnij brodę w dół, do mostka. Powinien pojawić się tzw. „potrójny podbródek”. Poczujesz delikatne ciągnięcie w tylnej części szyi. Oczy patrzą przed siebie. Plecy proste. Przytrzymaj 5 sekund. Rozluźnij.
Ilość powtórzeń: 10 razy po 5 sekund.
- Relaksacja
Stres zwiększa napięcie mięśni całego ciała, a to skutkuje nieprawidłowym sposobem tworzenia głosu i nieprawidłową pracą mięśni krtani. Oddech staje się przyspieszony
i spłycony.
- Zamknij prawe nozdrze kciukiem. Powoli napełniaj się powietrzem przez otwarte lewe nozdrze.
- Następnie zamknij lewe nozdrze palcem serdecznym i otwórz prawe nozdrze, aby powoli wypuszczać przez nie powietrze.
- Mając nadal zamknięte lewe nozdrze wdychaj powoli powietrze prawym nozdrzem. Zmień stronę i wydychaj lewym nozdrzem. Kontynuuj od początku.
Te trzy kroki kończą jeden cykl. Każdy cykl trwa około minuty. Wykonuj ćwiczenie przez minimum 5-6 minut.
- Prawidłowy oddech
Aktywna i elastyczna praca mięśni oddechowych jest niezbędna dla prawidłowej emisji głosu. Ćwiczenia oddechowe skutecznie rozluźniają ciało, poprawiają koncentracje, odporność, funkcje sercowo-naczyniowe, w naturalny sposób spowalniają bicie serca
i obniżają lub stabilizują ciśnienie krwi.
- Połóż jedną dłoń na brzuchu, powyżej pępka, a drugą dłoń na plecach na wysokości dolnych żeber. Oddychaj spokojnie – wdech przez nos, wydech przez usta. Przy każdym kolejnym wdechu staraj się poczuć odrobinę większy ruch swoich dłoni. Poczuj ruch, który się pojawia w żebrach (rozszerzanie przy wdechu, rozluźnianie przy wydechu). Zrób 5 swobodnych oddechów, a następnie zamień kolejność rąk.
W sumie wykonaj 10 świadomych i powolnych oddechów.
Właściwy trening głosu
- Przedłużanie /r/
Przedłużanie rrrrrr to proste, uniwersalne ćwiczenie, które ma zbawienny wpływ na głos. Ma na celu natychmiastową poprawę jego jakości. Ćwiczenie wykorzystuje się też w leczeniu wielu zaburzeń głosu. Nadaje się również jako rozgrzewka głosu zarówno dla mówców jak
i dla wokalistów.
Krok 1. Przedłużaj ‘rrrrr’ na wygodnej wysokości przez minimum 5 sekund. Powtórz 4 razy.
Krok 2. Przedłużaj ‘rrrr’ na różnych wysokościach.
Weź swobodny wdech i zacznij przedłużać rrrrrrr od najniższego wygodnego dźwięku, następnie płynnie przechodź do wyższych dźwięków, a na samym końcu płynnie ‘zjedź’
z powrotem na dół, tak aby skończyć nisko. Powtórz 4 razy.
- Żucie
Żucie pomoże rozluźnić wargi i gardło oraz aktywizuje żuchwę. Warto robić to ćwiczenie codziennie – przynajmniej przez 3-4 minuty.
- Żucie. Ćwicz żucie przed lustrem. Otwórz usta przynajmniej na szerokość 2 palców pomiędzy Twoimi zębami. Przesuwaj żuchwę i język z przesadnym ruchem ust – tak jakbyś rzeczywiście coś żuł.
- Żucie z dźwiękiem. Dodaj delikatny dźwięk podczas żucia – powstanie niewyraźne “jam jam jam”.
- Mówienie słów podczas żucia. Teraz ćwicz mówienie nonsensownych słów podczas żucia: munamonga, kikalmonga, alametrah, itd. Dodaj też własne. Przedłużaj słowa podczas mówienia do momentu aż będą brzmiały prawie jak śpiew. Głos, który będziesz tworzył podczas tego ćwiczenia powinien być bliski naturalnej wysokości dźwięku, którą chcesz osiągnąć.
- Liczenie podczas żucia. Teraz licz 1,2,3,4,5 podczas żucia.
- Przeczytaj zdanie podczas żucia lub opowiedz jak zrobić kawę, jak zwykle jeździsz do pracy albo jakie masz plany na weekend – żując.
Artykuł powstał we współpracy z Rolinger PR.
Zobacz także
„Bardzo chciałabym powiedzieć, że świat jogi i samorozwoju jest zupełnie bezpieczny, ale tak niestety nie jest” – mówi Paulina Młynarska, autorka książki „Jesteś spokojem”
„Boimy się myśleć i działać odpowiedzialnie, żeby nie stracić tego, co wydaje się takie cudowne”
„Bycie miłą to przyzwalanie na różne zachowania, na które w środku w sobie zgody nie mamy, ale nie chcemy urazić drugiej osoby” – mówi Monika Perdjon, trenerka zmiany
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Renata Szkup: „Siedemdziesiątka to nie koniec kariery, ale początek wielkiej przygody”
„Wielu Polaków boi się mówić po angielsku – szczególnie wśród innych Polaków”. Jak skutecznie nauczyć się angielskiego, mówi Arlena Witt
„Nie każdy związek chce być uratowany” – mówią seksuolog dr Robert Kowalczyk i dziennikarka Magdalena Kuszewska
„Celem było zrobienie serialu, a to, że przy okazji dostałam obraz solidarnego świata, poruszało mnie do głębi”. O „Matkach Pingwinów” opowiada Klara Kochańska-Bajon
się ten artykuł?
