Torebka stawowa – jakie kontuzje mogą ją dotknąć?

Torebka stawowa będąca kluczowym elementem każdego stawu, pełni funkcje ochronne. Jest bardzo elastyczna często dochodzi do jej kontuzji. Jakie są tego przyczyny? I jakie są metody leczenia?

Torebka stawowa – co to jest?

Torebka stawowa (capsula articularis) to połączenie powierzchniowe stawów kości. Powoduje to wytworzenie osłony stawu (włóknista warstwa na powierzchni każdego stawu). Stawy mają za zadanie zapewnienie płynnego, pozbawionego tarć ruchu w zakresie przewidzianym dla danej pary kości.

Torebka stawowa składa się z dwóch warstw:

• Wewnętrznej – błona maziowa (membrana synovialis), cienka i delikatna (maź wypełnia przestrzeń między kościami, umożliwiając ich przyczepność względem siebie, jej zadaniem jest zmniejszenie tarcia powierzchni zachodzącego w stawie podczas wykonywania ruchów). Maź to jasna ciecz zawierająca kuleczki tłuszczu oraz mucynę.
• Zewnętrznej – błona włóknista (membrana fibrosa), gruba i mocna (zbudowana jest w dużej mierze z włókien kolagenowych. Jej grubość zależy od zakresu ruchów oraz obciążenia stawu).

Kontuzje torebki stawowej

Do uszkodzenia torebki stawowej może dojść podczas każdego ruchu, który przekracza jej naturalny zakres rozciągliwości (sport lub upadek).

Torebki stawowe w kolanach, stawie skokowym i kostkach są najbardziej narażone na kontuzje (uszkodzeniu ulegają również torebki w palcu i w nadgarstku).

Rodzaje kontuzji dzieli się na:

• Naciągnięcia – najlżejszy rodzaj kontuzji. Włóknista powierzchnia torebki stawowej nie zostaje przerwana. Zostaje ona naciągnięta powodując lekki ból i obrzęk oraz delikatne pogorszenie funkcji stawu. Uraz ustępuje maksymalnie po trzech tygodniach;
• Pęknięcie torebki stawowej – poważny uraz powodujący rozerwanie niektórych włókien znajdujących się w torebce. W wyniku większego nadwyrężenia możliwości stawu pojawia się dotkliwy ból, nasilający się w szczególności zaraz po wypadku. Pojawia się większy obrzęk, funkcje stawu są znacznie pogorszone. Po takim urazie staw potrzebuje trzy miesiące na regeneracje;
• Zerwanie torebki stawowej – najpoważniejszy uraz powodujący rozerwanie torebki w konsekwencji znacznego przekroczenia możliwości stawu. Ból może być mniejszy na samym początku, niż w przypadku pęknięcia. Każda próba wykonania ruchu będzie ten ból nasilać. Poruszanie stawem jest niemożliwe. Pojawia się mocny obrzęk. Zalecane jest leczenie operacyjne oraz rehabilitacja.

Dochodzi również do zapalenia torebki stawowej charakteryzującej się bólem stawów przy odpoczynku lub w nocy, uczuciem tarcia lub trzeszczenia podczas ruchu, ograniczenie ruchomości stawu.

Torebka stawowa – jakie są metody jej leczenia?

Kontuzje oraz zapalenia należy leczyć, ponieważ mogą one prowadzić do różnych powikłań, takich jak:

• Zmiany zwyrodnieniowe;
• Zwiększenie ryzyka zapaleń torebki stawowej;
• Zmniejszenie stabilności stawu;
• Ryzyko uszkodzenia innych elementów stawu.

W przypadku kontuzji należy w pierwszej kolejności:

• Unieruchomić staw, by nie dopuścić do jego dalszego obciążania;
• Ograniczyć obrzęk poprzez użycie bandażu elastycznego;
• Wykonać chłodne okłady z lodu lub przy pomocy specjalistycznych kremów z apteki;
• Pilnować, by kończyna była uniesiona, co umożliwi odpływ krwi.

Takie zalecenia – w warunkach domowych – stosuje się przy nieznacznych uszkodzeniach torebki stawowej przez maksymalnie 4 dni. Pacjentowi powinien mieć także leki przeciwbólowe i przeciwzapalne pomagające zredukować nieprzyjemne dolegliwości.

Poważniejsze kontuzje torebki wymagają konsultacji z lekarzem, który zleci wykonanie badań (USG, RTG). Pacjent może mieć założony gips, elastyczną opaskę lub ortezę stabilizującą. Bardzo ciężkie kontuzje wymagają leczenia operacyjnego. Po jej wykonaniu zlecona będzie rehabilitacja (krioterapia, jonoforeza, laser, ultradźwięki, pole magnetyczne, ćwiczenia ruchowe).