„Polki mają wiedzę, ale na niej nie zarabiają” – mówi mentorka Ola Gościniak

Nie wiemy, jak wycenić swoją pracę. Uważamy, że mamy za małą wiedzę. Odczuwamy lęk przed porażką. Blokuje nas perfekcjonizm. Boimy się krytyki kompetencji oraz wyglądu. Tylko 11 proc. kobiet uznaje się za ekspertkę – to główne wnioski z raportu Oli Gościniak „Jesteś ekspertką! Uwierz w to!”.

Zbieranie głosów do ankiety trwało od 12 kwietnia do 16 maja 2023 roku. Wypowiedziało się 1088 osób, w tym 61 mężczyzn i 8 osób, które nie oznaczyły płci. Większość ankietowanych mieszka w miastach wojewódzkich i ma wyższe wykształcenie. Największy odsetek respondentek to kobiety między 31. a 40. rokiem życia, zajmujące się takimi branżami, jak rozwój osobisty, marketing i PR, zdrowie, edukacja, biznes, psychologia, rękodzieło. Ponad 60 proc. pracuje na etacie, na drugim miejscu jest własna działalność gospodarcza.

Celem raportu było sprawdzenie, kim jest ekspert oraz jakie problemy z zarabianiem na wiedzy najczęściej dotykają obecnych bądź przyszłych twórców internetowych. Wyniki mogą zdumiewać.

– Ten raport otworzył oczy nie tylko mi, ale i wielu innym osobom. Bardzo chętnie zaglądają do niego kobiety oraz mężczyźni, którzy myślę, że chcą dowiedzieć się czegoś więcej; może motywować swoje partnerki albo bliskie osoby, a może zmienić strategię podczas rekrutacji kobiet w swojej firmie – komentuje autorka raportu Ola Gościniak, blogerka, mentorka, wykładowczyni akademicka, przedsiębiorczyni, twórczyni marki Jestem Interaktywna.

„Potrzebujemy zewnętrznej zgody, by nazwać się ekspertką”

Ola Gościniak przyznaje, że kobiety, z którymi się styka, mają wiedzę, ale nie zarabiają na niej tyle, ile by mogły. Przeszkadza im perfekcjonizm, syndrom oszusta, brak wiary w siebie i w swoje osiągnięcia – nawet gdy odnosiły już sukcesy. – Wciąż potrzebujemy zewnętrznej zgody na to, by nazwać się ekspertką. Samej określić się w ten sposób wcale nie jest tak łatwo – mówi Ola Gościniak.

Główne wnioski z raportu:

• 41 proc. ankietowanych kobiet ma ponad 10 lat doświadczenia,
• 51 proc. chce zarabiać na dzieleniu się wiedzą, ale zwleka,
• tylko 11 proc. ankietowanych w skali 1–5 uznaje się za ekspertkę na 5 – jako powód podaje brak wystarczającej wiedzy (ponad 60 proc.),
• 32 proc. odczuwa strach przed krytyką wyglądu,
• 63 proc. boi się krytyki kompetencji,
• 58 proc. odczuwa lęk przed porażką,
• 60 proc. nie wie, jak wycenić swoją pracę.

Polki biorące udział w ankiecie wskazują, że ekspert to ktoś, kto zna temat, ma wiedzę i doświadczenie, a najlepiej ponadprzeciętne pojęcie o tym, czym się zajmuje. Ekspert jest doskonały w swojej dziedzinie, potrafi jej nauczać i ma odpowiednie wykształcenie. Według respondentek eksperta najbardziej definiują lata doświadczenia (93 proc.), inwestycja w rozwój (88 proc.), opinie i renoma (69 proc.).

Dlaczego kobiety nie czują się ekspertkami?

Ankietowane zostały poproszone o odpowiedź na to pytanie. Jakie podały powody?

„Gdyby ktoś inny z taką wiedzą i doświadczeniem kazał się ocenić, to dałabym 5. Ale pytanie było o mnie” – kobieta, 38 lat, branża IT

„Niska ocena wynika z mojego perfekcjonizmu – ciężko mi zadowolić samą siebie” – kobieta, 25 lat, branża zdrowie

„Uważam, że moja wiedza jest zbyt powszechna, że to są oczywistości i każdy przecież to wie” – kobieta, 38 lat, branża social media

„Gdy padły pytania dotyczące eksperta, nie miałam problemu z odpowiedzią. Gdy pytanie dotyczące eksperta przeniosło się na mnie, w głowie pojawił się opór i strach” – kobieta, 32 lata, branża biznes

„Wielokrotnie deprecjonowano branżę, w której jestem ekspertką. To sprawia, że obniżam wartość siebie jako eksperta” – kobieta, 34 lata, branża kultura

„Wszyscy dookoła uznają mnie za ekspertkę, ale mój wewnętrzny syndrom oszusta nie wierzy w to” – kobieta, 37 lat, branża marketing

Z kolei te, które oceniły się na 3 w skali 1–5, tłumaczyły:

„Im więcej wiedzy zdobywam, tym bardziej zyskuję świadomość ogromu tego, co pozostało do zdobycia” – kobieta, 46 lat, branża biznes

„Nie wiem, jak zmierzyć swoją wiedzę i umiejętności. Skąd mam wiedzieć, czy jestem już ekspertem, czy jeszcze nie? Boję się, że popełnię jakiś błąd, który może być potem

wyśmiany, a jednocześnie daję prawo do popełniania błędów innym. Podsumowując: mam wrażenie, że kluczowe znaczenie ma tu moja pewność siebie” – kobieta, 35 lat, branża kulinaria.

Kobiety nie zarabiają na wiedzy

Problem jest głęboki i dotyczy zwłaszcza matek. „Dzieci są cały czas chore, nie mam jak ruszyć z planami” – mówi 35-letnia kobieta z branży social media. „Komplikacje po porodzie, wymagający dzidziuś, depresja męża, potem dziecko wymagało więcej opieki i po pięciu

latach zamknęłam firmę z ogromną stratą” – dodaje kobieta, 37 lat, z branży marketing i PR.

Skutki? Kobiety nie zarabiają na swojej wiedzy. Tymczasem, jak komentuje Ola Gościniak, edukacja jest dziś najlepszą inwestycją. – To ona jest kluczem, który otwiera wiele drzwi. Kobiety mają ogromny potencjał i wiele predyspozycji do dzielenia się wiedzą z innymi. Mają za sobą lata edukacji, ogromne doświadczenie i pomysł, jak to zrobić, ale jednocześnie mają szereg obaw oraz lęków zakorzenionych w nas przez różne stereotypy. Jak wynika z raportu, kobiety obawiają się podważenia ich kompetencji czy krytyki wyglądu – zauważa Gościniak. – Myślę, że nasze pokolenie może być przełomowe i zrewolucjonizować ten stan.

Dlatego autorka raportu radzi: nie porównuj się z innymi. Liczy się każdy, nawet najmniejszy krok. Pracuj w swoim tempie i na miarę swoich możliwości.

3 kroki na start ku zarabianiu na wiedzy:

• Wsparcie – znajdź inne osoby, które tak jak ty chcą dzielić się wiedzą w sieci i na niej zarabiać. Porozmawiaj z nimi, stwórz mastermind (spotkanie grupy nastawionej na realizację konkretnego celu biznesowego).
• Wiedza – brakuje ci wiedzy? Przemyśl jakiej, zdobądź niezbędne umiejętności, a potem od razu wprowadzaj je w życie. Działaj!
• Wdzięczność – doceniaj nawet najmniejsze sukcesy i osiągnięcia, które przybliżają cię do celu. Droga jest równie ważna jak twój cel.