Przejdź do treści

Legalna aborcja w Polsce. Rzecznik Praw Obywatelskich pyta o dostępność

iStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

„Kobiety w Polsce nie mają rzeczywistego dostępu do zabiegów legalnej aborcji” – ocenia Komitet Ministrów Rady Europy. Według Komitetu konieczne jest rzeczywiste wdrożenie gwarancji ustawowych. Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Ministra Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta o to, co zamierzają zrobić, aby zagwarantować taki dostęp. 

 

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar w piśmie do ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego i rzecznika praw pacjenta Bartłomieja Chmielowca przedstawił wnioski ze spotkania Komitetu Ministrów Rady Europy, które odbyło się w połowie września 2018 roku.

„Od kilku lat zwracam uwagę Ministra Zdrowia na konieczność prawnego uregulowania kwestii informowania pacjentów, którym lekarz odmówił udzielenia świadczenia zdrowotnego z powołaniem się na klauzulę sumienia, o miejscu, w którym mogą to świadczenie uzyskać – podkreślił Bodnar i dodał, że KMRE uznaje, że istnieje istotny rozdźwięk między teoretycznie zapewnioną terminacją ciąży a rzeczywistym do niej dostępem.

Brak dostępu do legalnej aborcji w Polsce

W ocenie Komitetu polskie rozwiązania prawne są niewystarczające dla poszanowania praw pacjentek do usunięcia ciąży. „Z samego faktu, że podmioty lecznicze mają obowiązek informowania o zakresie udzielanych świadczeń nie można wywodzić, że wszystkim kobietom w ciąży zapewniona jest pełna i wiarygodna informacja dotycząca praktycznej dostępności do legalnych zabiegów aborcji” – stwierdza Komitet. „Obecnie w niektórych rejonach Polski pacjentki nie mają możliwości poddania się zabiegowi legalnej aborcji” – zauważa Bodnar i podkreśla, że taki stan rodzi konieczność podjęcia odpowiednich działań mających na celu rzeczywiste wdrożenie gwarancji ustawowych.

Zgodnie ze standardem wyrażonym w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), „państwa są zobowiązane do organizowania systemu świadczeń zdrowotnych w taki sposób, aby zapewnić, że skuteczne egzekwowanie prawa do wolności sumienia pracowników opieki zdrowotnej w kontekście zawodowym nie uniemożliwia pacjentom uzyskania dostępu do świadczeń, do których są uprawnieni zgodnie ze stosownym ustawodawstwem”. Co oznacza, że nie chodzi o zapewnienie praw teoretycznych czy iluzorycznych, a praw praktycznych i efektywnych.

14-latka zaszła w ciążę w wyniku czynu zabronionego. Odmówiono jej aborcji

Komitet podkreślił, że kontraktowy obowiązek udzielania przez podmioty lecznicze świadczeń przewidzianych umową z Narodowym Funduszem Zdrowia także nie jest wystarczającą gwarancją poszanowania praw pacjentek. Przykładem nieefektywności tego rozwiązania była – zdaniem Komitetu – sprawa P. i S. przeciwko Polsce. Sprawa dotyczyła dziewczynki, która zaszła w ciążę w wieku 14 lat w wyniku czynu zabronionego (według polskiego prawa stosunek seksualny z osobą poniżej 15. roku życia jest czynem zabronionym, bez względu na wiek sprawcy). Lekarze odmówili wówczas dziewczynce wykonania aborcji. Sprawa trafiła do Trybunału w Strasburgu. ETPC po zapoznaniu się ze sprawą stwierdził, że Polska  – nie zapewniając dostępu do aborcji w sytuacjach, w których przerwanie ciąży jest legalne – naruszyła Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

W kontekście podobnych spraw Trybunał ocenił, że z chwilą przyjęcia przez państwo, działające w zakresie uznania, ustawowych zapisów dopuszczających aborcję w określonych sytuacjach, nie może konstruować swoich ram prawnych w taki sposób, aby ograniczały możliwość rzeczywistego dostępu do aborcji.

Bodnar zwrócił się do ministra zdrowia z prośbą o podjęcie działań legislacyjnych służących prawnej regulacji zasad informowania pacjentów o możliwości uzyskania przez nich świadczeń zdrowotnych, których im odmówiono z uwagi na powołanie się lekarza na klauzulę sumienia.

Najnowsze w naszym serwisie

Podoba Ci się ten artykuł?