Jak wybrać najlepszy prezent dla bliskich? Czy upominki materialne to dobry pomysł? Tłumaczy psycholożka

Co roku obiecujesz sobie, że na przyszłe święta zaczniesz przygotowywać się wcześniej, a wychodzi jak zawsze? Biegasz jak szalona po sklepach, bojąc się, że nie zdążysz przed świętami kupić odpowiednich prezentów? Czy istnieje uniwersalny podarunek, który każdemu sprawi radość? I kto bardziej cieszy się z prezentu, obdarowujący czy obdarowany? O tym mówi dr Ewa Jarczewska-Gerc, psycholog z Uniwersytetu SWPS.

Idealny prezent – czy na pewno materialny?

Czas przedświąteczny wszystkim daje się we znaki. Sprzątanie, gotowanie, pieczenie i oczywiście wybieranie idealnych prezentów. Kolejki w sklepach nie mają końca. By wybrać ten jedyny, według nas wymarzony przez naszego bliskiego prezent, potrafimy spędzić w sklepie kilka godzin. Czy jednak właśnie tego potrzebuje ta relacja? Być może zamiast materialnego prezentu lepiej podarować bliskim swój czas, którego w zabieganej codzienności zawsze nam brakuje?

Coraz mocniej odczuwamy brak bliskości i poświęcanej nam uwagi. Tęsknimy za dotykiem, przytulaniem, byciem razem i spędzaniem ze sobą czasu. Choć wiele osób ma konkretne marzenia materialne, to w trakcie rozmowy o rzeczywistych potrzebach okazuje się, że o wiele lepszym pomysłem na prezent będzie bilet na wspólne wyjście do kina, rodzinny wyjazd lub spacer – tłumaczy psycholożka Ewa Jarczewska-Gerc.

Jak zaznacza psycholożka, powyższą zasadę warto zastosować także w stosunku do najmłodszych.

Warto też wcześniej zapytać dzieci, jakiego rodzaju prezenty niepochodzące ze sklepów chciałyby otrzymać. Później można sporządzić listę tego rodzaju podarunków i ustalić, które z nich są dla córki lub syna najważniejsze i dlaczego – mówi ekspertka.

Kto najbardziej cieszy się z prezentu?

Wybierając prezent, wiele osób nie może doczekać się reakcji obdarowanego. Jak zaznacza Jarczewska-Gerc, to właśnie obdarowujący odczuwają większą radość.

Wyniki badania przeprowadzonego przez psycholog Larę Aknin z Simon Fraser University w Kanadzie wskazują, że o wiele większego zadowolenia doświadczają ci, którzy wręczają podarunek niż obdarowani. W celu zbadania poziomu satysfakcji obu grup (dającej prezent i otrzymującej) Arkin przeanalizowała wyniki Światowego Sondażu Gallupa. Okazało się, że niezależnie od regionu, pochodzenia i dochodów samopoczucie badanych było lepsze, gdy przeznaczali swoje pieniądze na zaspokajanie potrzeb innych, a nie własnych – mówi psycholożka.

Z czego najczęściej wynika niezadowolenie obdarowanego?

Otrzymanie upominku nie zawsze budzi pozytywne emocje. Zbyt drogim prezentem możemy sprawić komuś przykrość. Efekt ten wynika m.in. z silnie zakorzenionej w życiu społecznym reguły wzajemności. W sytuacji, gdy otrzymujemy podarunek przewyższający nasze własne możliwości finansowe, czujemy się niekomfortowo. Kulturowa zasada odwdzięczenia się równie wartościowym prezentem wywołuje w nas poczucie winy. Z kolei nietrafiony drobiazg wyzwala innego rodzaju reakcje. Dzieci nie kryją się z wyrażaniem emocji i opinii, gdy niespodzianki nie spełniają ich oczekiwań lub są inne niż te opisane w liście do Świętego Mikołaja. Z czasem jednak przyswajają zasady życia społecznego w tym zakresie i uczą się ukrywania swojego rozczarowania. Najtrudniej tego typu sytuacje znoszą osoby, które łączy silna więź i są przekonane, że doskonale znają swoje wzajemne gusta. Zdarza się to często w relacjach matka-córka. Rozczarowanie spotyka zarówno matki, które są pewne swoich wyborów gwiazdkowych dotyczących, np.: odzieży, biżuterii, jak i córki, które były pewne, że ich podarunki z pewnością ucieszą mamy – tłumaczy Jarczewska-Gerc.

Jak zareagować na nietrafiony prezent?

Wielu z nas nigdy nie wie, jak zachować się, kiedy podarunek okazuje się nie do końca trafiony. Uśmiechnąć się, podziękować czy jednak wyjaśnić, że upominek nie do końca spełnia nasze oczekiwania? W jaki sposób zatem zachować się, aby nie zranić uczuć naszego darczyńcy?

Złotym środkiem pomiędzy bezpośrednią krytyką nietrafionego prezentu, a radością maskującą niezadowolenie, jest dyplomacja. Warto zadbać o to, aby pozostać w zgodzie z własnymi odczuciami, a jednocześnie wyrażać je z szacunkiem wobec dobrych chęci i intencji osoby, która wręcza nam prezent. Zawsze warto podziękować, jak również nadmienić, że w razie czego, następnym razem, służymy pomocą w kwestii wyboru wymarzonego upominku – radzi specjalistka.

Do świąt pozostało zaledwie kilka dni. Jeśli wciąż nie masz wszystkich prezentów, zastanów się, czy warto poświęcać czas dla upominku, który być może zużyje się po krótkim czasie.

W przypadku problemów z wybraniem prezentu świątecznego warto zdecydować się na to, co najlepiej wyraża nasze uczucia do drugiej osoby. Postarajmy się podarować innym ciepło, bliskość, zrozumienie i akceptację. Takie upominki zawsze będą najbardziej wartościowe i będą cieszyć o wiele dłużej niż zwykły materialny drobiazg  – mówi psycholożka.