5 nawyków, których mężczyźni powinni się nauczyć od kobiet

Statystycznie kobiety żyją dłużej od mężczyzn o ponad osiem lat. Według danych Zakładu Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności polski mężczyzna może liczyć, że będzie żył ok. 73 lat, z czego 59 lat przeżyje we względnym zdrowiu, czyli bez ograniczonej sprawności. Dlaczego Polacy żyją krócej od Polek? I co robić, by żyli jak najdłużej?

Na tle innych krajów polscy panowie wypadają dość słabo – żyją przeciętnie o sześć lat krócej od mężczyzn z państw starej Unii. Wynika to przede wszystkim z ich nie najlepszego stanu zdrowia. Według Zakładu Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności ogólna kondycja zdrowotna panów w wieku 45-59 lat nawet w 50 proc. przyczynia się do tego, że żyją oni krócej.

Ale to nie oznacza, że nasi 30-latkowie mogą spokojnie zasiąść przed telewizorem, popijając śmieciowe jedzenie piwem, z przerwami na papierosa. Dane są bowiem alarmujące – umieralność mężczyzn w wieku 30-44 lata oraz 45-59 lat w Polsce jest dwukrotnie wyższa niż w krajach starej Unii.

Polaków zabijają przede wszystkim choroby układu krążenia (40,9 proc. przyczyn zgonów) oraz nowotwory złośliwe (25,9 proc.). Przyczyną jest głównie palenie papierosów i nadwaga. A także niewytłumaczalna niechęć do chodzenia do lekarzy i robienia regularnych badań. Wśród polskich mężczyzn w wieku 18-79 lat aż 5,2 mln to palacze. Nadwagę ma blisko 70 proc., a otyłość 25 proc. Polaków.

Dane dotyczące cholesterolu także powinny dać do myślenia. Niemal 9 mln mężczyzn ma za wysoki poziom cholesterolu, ale wie o tym tylko co trzeci z nich, a jedynie 1 mln mężczyzn coś z tym robi. Dalej – zbyt wysokie ciśnienie, czyli kolejny czynnik ryzyka. Nadciśnienie tętnicze ma prawie 35 proc., a leczy je nieco ponad połowa.

„Statystyki pokazują straszne braki w obszarze wiedzy i edukacji mężczyzn, jeśli chodzi o ich stan zdrowia i profilaktykę” – mówi prof. Bogdan Wojtyniak, kierownik Zakładu Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności, na łamach „Gazety Lekarskiej”.

Co zrobić, żeby polscy mężczyźni żyli dłużej i cieszyli się lepszym zdrowiem? Mogliby w niektórych sprawach wziąć przykład z kobiet i jak najszybciej wcielić w życie przynajmniej 5 poniższych zasad.

Ograniczenie używek

Papierosy to jeden z najczęstszych cichych zabójców mężczyzn. Wg danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego po papierosa codziennie sięga 31 proc. mężczyzn i znacząco mniej, bo 18 proc. kobiet. Rak płuc spowodowany głównie przez palenie dopada mężczyzn pomiędzy 50. a 60. rokiem życia i jest najczęstszą przyczyną zgonów z powodu raka u mężczyzn. Polacy również częściej na niego chorują niż Europejczycy.

„Trafiają do lekarza zbyt późno, a dodatkowo system opieki zdrowotnej reaguje za wolno, by móc ich skutecznie leczyć” – uważa prof. Wojtyniak. Panowie, po trzech miesiącach od rzucenia palenia pojemność płuc zwiększa się o 30 proc., a po roku niepalenia o połowę zmniejsza się ryzyko wystąpienia zawału serca. Warto pożegnać się z dymkiem!

Więcej warzyw na talerzu

Mężczyźni nie przepadają za warzywami. Niestety. Potwierdzają to badania przeprowadzone przez agencję Inquiry na potrzeby ogólnopolskiej kampanii „Pora na pomidora, czyli jak tu nie kochać polskich warzyw i owoców”. Jedzenie warzyw i owoców kilka razy dziennie deklaruje 23 proc. kobiet i 15 proc. mężczyzn. Aż 20 proc. mężczyzn je warzywa i owoce tylko dwa-trzy razy w tygodniu!

O korzyściach zdrowotnych płynących z jedzenia warzyw nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Jedną z najważniejszych dla mężczyzn jest obniżenie ryzyka wystąpienia najgroźniejszych dla nich chorób układu krążenia i zawałów serca. Największe i najdłużej trwające badanie udowadniające tę tezę przeprowadzili badacze z amerykańskiego Uniwersytetu Harvarda, angażując w nie 110 tys. mężczyzn i kobiet. Nawyki żywieniowe badanych monitorowano przez 14 lat.

Zaobserwowano, że im większa dzienna porcja spożywanych owoców i warzyw, tym mniejsze ryzyko rozwoju chorób układu krążenia. Porównując te wyniki z grupą badanych jedzących najmniej warzyw i owoców (czyli mniej niż trzy porcje dziennie), wyszło, że osoby, które średnio przyjmowały osiem lub więcej porcji owoców i warzyw dziennie, były o 33 proc. mniej narażone na wystąpienie chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca czy zawał serca. Mężczyźni, którzy jedzą warzywa i owoce, są atrakcyjniejsi dla kobiet. Pachną lepiej i mają ładniejszy kolor skóry.

Dłuższy sen

Kobiety zwykle śpią dłużej niż mężczyźni. Tak wynika z analizy danych Sleep Cycle dotyczących snu miliona osób z 47 krajów, w tym Polski. Niezależnie od miejsca zamieszkania kobiety średnio śpią dłużej o 15-34 minuty. Naukowcy z National Sleep Foundation, amerykańskiej organizacji skupiającej specjalistów z dziedziny medycyny snu, rekomendują osobom dorosłym spanie siedem-dziewięć godzin dziennie niezależnie od płci.

Amerykański badacz snu prof. Matthew Walker z University of California ostrzega, że spanie tylko cztery godziny dziennie osłabia układ odpornościowy człowieka nawet o 70 proc. Ludzie, którzy śpią za krótko, przeziębiają się prawie trzy razy częściej niż ci, którzy śpią osiem godzin lub więcej.

Pielęgnowanie relacji z ludźmi

To znakomita profilaktyka zdrowotna! I kobiety są w tym lepsze od mężczyzn. Gdy wchodzimy w interakcje z innymi, wydzielają się hormony, m.in. oksytocyna, która uśmierza ból i obniża poziom odczuwalnego stresu. A także wzmacnia odporność.

Amerykańskie badanie, które objęło 3 tys. kobiet z nowotworem piersi, pokazało, że te, które miały więcej przyjaciół, miały cztery razy większe szanse na przeżycie niż pacjentki z ograniczoną ich liczbą. Relacje społeczne chronią też serce. 50-letni mężczyźni, którzy utrzymują aktywne relacje z przyjaciółmi oparte na kontaktach twarzą w twarz, są mniej narażeni na atak serca niż ich samotni koledzy.

Tego dowodzą badania. Za to mieszkanie w pojedynkę, częste odczuwanie samotności, rzadkie bezpośrednie kontakty z ludźmi to trzy rzeczy, które o 30 proc. zwiększają ryzyko przedwczesnej śmierci – uważają naukowcy z Brigham Young University.

Regularne badania i wizyty u lekarzy

Mężczyźni unikają lekarzy jak ognia. Z raportu zdrowia Medicover Polska wynika, że co roku 64 proc. Polaków zgłasza się na badania profilaktyczne. Większość stanowią kobiety. Mężczyźni u lekarza pojawiają się rzadko, średnio 30 proc. z nich raz w roku lub rzadziej. Badania wykonują dopiero wtedy, gdy czują się źle. – Strach przed badaniami spowodowany jest głównie obawą przed wykryciem poważnej choroby – twierdzą eksperci Medicover Polska.

Kobiety częściej się badają i konsultują z lekarzami, gdy zauważą coś niepokojącego. Francuski antropolog Jacques Vallin, który sprawdzał, dlaczego mężczyźni żyją krócej od kobiet, uważa, że kobiety są bardziej zainteresowane swoim ciałem, bardziej świadome i szybciej reagują na sygnały. Mężczyźni natomiast są od małego uczeni, że nie zwraca się uwagi na takie „drobiazgi”.

Przez to z nowoczesnej medycyny nie korzystają w takim stopniu jak kobiety. A gdy już trafią do lekarza, bagatelizują swoje dolegliwości i nie stosują się do zaleceń medycznych – donosi amerykańska instytucja National Center for Health Statistics.

Jak przekonać mężczyzn, by zadbali o swoje zdrowie, i namówić do regularnych badań? Zapytaliśmy kilku opornych w tej kwestii panów, co skłoniłoby ich do pójścia do lekarza. „Sport. Gdy zacząłem uprawiać sport, postanowiłem iść do lekarza, by mieć pewność, że mogę brać udział w maratonach. I przy okazji przebadał mnie ogólnie” – zdradził jeden z nich. „Gdy po raz kolejny idziesz na pogrzeb znajomego w podobnym wieku” – powiedział drugi.

„Idę do lekarza, gdy naprawdę źle się czuję i coś mi przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu” – odpowiedział trzeci. Z pomocą mogą przyjść też trendy, np. gadżety czy aplikacje monitorujące stan zdrowia. Warto wykreować modę na zdrowie wśród mężczyzn i przekonać ich, że nowoczesny mężczyzna oprócz dobrego garnituru i fajnego zegarka powinien też mieć komplet badań robionych regularnie co roku.