Zasiłek pielęgnacyjny w 2024 roku – kto może być beneficjentem?

Zasiłek pielęgnacyjny to forma wsparcia finansowego, która przysługuje beneficjentom niezależnie od ich dochodów. Warto podkreślić, że zasiłek pielęgnacyjny nie jest tożsamy ani ze świadczeniem pielęgnacyjnym, ani z dodatkiem pielęgnacyjnym – są to zupełnie odrębne formy pomocy. Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać zasiłek pielęgnacyjny oraz jaka jest jego wysokość? 

Czym jest zasiłek pielęgnacyjny i komu przysługuje? 

Zasiłek pielęgnacyjny jest to świadczenie rodzinne przyznawane osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Jego celem jest częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki osobom, wymagającym pomocy. Zasiłek przysługuje kolejno: 

• niepełnosprawnemu dziecku, 
• osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16. rok życia i legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, 
• osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16. rok życia i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeśli powstała ona w okresie od ukończenia przez nią 21. roku życia, 
• osobie, która ukończyła 75 lat. 

Osoba przebywająca w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie oraz uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego nie otrzyma świadczenia.

Jakie choroby uprawniają do zasiłku pielęgnacyjnego? 

Lista chorób uprawniających do zasiłku pielęgnacyjnego nie jest stała, ulega zmianom i jest aktualizowana. Poniżej przedstawiono przykłady chorób, które są brane pod uwagę przy przyznawaniu zasiłku: 

• nowotwory złośliwe, wymagające intensywnej opieki, 
• choroby neurologiczne, np. choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, 
• choroby układu sercowo-naczyniowego, np. niewydolność serca, 
• choroby reumatyczne prowadzące do znacznego ograniczenia sprawności ruchowej, 
• choroby układu oddechowego np. przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). 

Gdzie i jak złożyć wniosek o zasiłek pielęgnacyjny? 

Wniosek o zasiłek pielęgnacyjny to pierwszy krok, aby uzyskać świadczenie. Złożenie dokumentów o ustalenie prawa umożliwi beneficjentowi przyznanie wsparcia finansowego. Wystarczy przekazać formularz do pobliskiego ośrodku pomocy społecznej (GOPS lub MOPS). Jeśli w miejscu zamieszkania nie ma takich instytucji, należy udać się do urzędu gminy lub miasta.  

Istnieje również możliwość złożenia wniosku online – bez wychodzenia z domu. Na platformie rządowej Emp@tia można przesłać stosowne dokumenty. Wymagany jest jednak Profil Zaufany.  

Jak wygląda wzór wniosku o zasiłek pielęgnacyjny? Najczęściej należy uzupełnić poniższe dane: 

• dane wnioskodawcy, 
• adres zamieszkania,  
• adres organu prowadzącego postępowanie,  
• nazwa organu właściwego,  
• informacja, z jakiego tytułu ma być przyznany zasiłek,  
• numer rachunku bankowego,  
• załączniki. 

Jakie dokumenty dołączyć do wniosku o zasiłek pielęgnacyjny? 

Oprócz wniosku o zasiłek pielęgnacyjny należy dołączyć niezbędną dokumentację, jak:  

• skrócony odpis aktu narodzin dziecka lub inne potwierdzenie wieku potomka, za pomocą oficjalnego dokumentu z urzędu,  
• orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności z datą, kiedy powstała (może to być kopia lub oryginał do wglądu). 

Należy pamiętać, że powyższa dokumentacja nie jest wymagana w sytuacji, jeżeli wnioskodawca ukończył 75 lat. To, co jest jeszcze istotne to czas – prawo do świadczenia jest na czas nieokreślony. 

W przypadku orzeczenia o niepełnosprawności (lub jego stopniu), które zostało wydane na czas określony, prawo do uzyskania świadczenia obowiązuje do ostatniego dnia miesiąca ważności wspomnianego oświadczenia.  

Jak wygląda nabywanie prawa do zasiłku po raz pierwszy? Jeśli wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego zostanie złożony w terminie trzech miesięcy od wydania oświadczenia o niepełnosprawności, wówczas zasiłek będzie przysługiwał od miesiąca wpłynięcia wniosku o ustalenie stopnia niepełnosprawności.  

Ile wynosi zasiłek pielęgnacyjny w 2024 roku i kiedy jest wypłacany? 

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego została ustalona przez ustawodawcę na kwotę 215,84 zł miesięcznie i pozostaje niezmienna od 2019 roku. Nie podlega również waloryzacji. Świadczenie pieniężne jest wypłacane co miesiąc, niezwłocznie po wydaniu decyzji o przyznaniu zasiłku. Termin wypłacania środków jest ustalany przez administrację samorządową.  

Czy zasiłek pielęgnacyjny może być wypłacany wstecz? W przypadku złożenia wniosku o zasiłek pielęgnacyjny w ciągu trzech miesięcy od otrzymania orzeczenia o niepełnosprawności (lub stopnia), prawo do świadczenia jest ustalane z mocą wsteczną, począwszy od miesiąca złożenia wniosku o wydanie tego orzeczenia. W praktyce umożliwia to przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego za wcześniejszy okres, licząc od dnia złożenia stosownego dokumentu. 

Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny 

Zasiłek pielęgnacyjny a dodatek pielęgnacyjny, to dwie różne sprawy. Dodatek pielęgnacyjny zaś jest świadczeniem emerytalno-rentowym. Otrzymują go emeryci lub renciści, którzy zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy oraz egzystencji bez wsparcia osób trzecich. Dodatek należy się również osobom, które skończyły 75 lat. W przypadku seniorów, przyznanie świadczenia odbywa się automatycznie, bez konieczności oceny ich stanu zdrowia.  

Podmiotem wydającym decyzje i wypłacającym środki finansowe (od 1 marca 2024 roku –324,39 zł) z dodatku pielęgnacyjnego jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.  

Warto wiedzieć, że pobieranie zasiłku pielęgnacyjnego nie wpływa na kwotę przyszłej emerytury. Emerytura kształtowana jest na bazie długości okresu składkowego, osiąganych dochodów oraz innych determinujących aspektów. Zasiłek nie jest brany pod uwagę przy jej wyliczaniu. 

Bibliografia: 

1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023, poz. 390) 
2. Rozporządzenie z dnia 13 sierpnia 2021r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny
   i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna. (Dz. U. 2021r. poz. 1481). 
3. https://www.gov.pl/web/rodzina/zasilek-pielegnacyjny [dostęp 21.02.2024]