Wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski 2024 – jak go przygotować i złożyć?
Urlop macierzyński i rodzicielski to jedne z wielu form urlopów związanych z opieką nad dzieckiem, które przysługują matce i ojcu dziecka będącym pracownikami. Udzielenie takiego urlopu, mimo że pracodawca nie może go odmówić, wymaga złożenia stosownego wniosku zawierającego odpowiednie informacje. Sprawdź, jak przygotować wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz gdzie go złożyć.
Co to jest urlop macierzyński i rodzicielski?
Urlop macierzyński to rodzaj urlopu, który przysługuje pracownicy – matce dziecka lub ojcu, w zakresie, w którym nie skorzystała z niego matka dziecka. Udzielanie urlopu macierzyńskiego wymaga złożenia wniosku, jednak należy podkreślić, że pracodawca nie może odmówić jego udzielenia zgodnie z przepisami.
Poza matką i ojcem dziecka, wniosek o urlop macierzyński mogą złożyć także inne podmioty, określane jako „członkowie rodziny”. Ustawodawca nie zdefiniował tego pojęcia, przyjmuje się, że są to najczęściej rodzice, rodzeństwo matki lub ojca dziecka. Wnioskować o urlop macierzyński mogą oni jednak wyłącznie w określonych przypadkach tj.:
- w razie śmierci matki;
- w sytuacji porzucenia dziecka przez matkę;
- jeżeli matka posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji;
- jeśli matka przebywa w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń, a ze względu na stan zdrowia nie może sprawować opieki nad dzieckiem.
Urlop rodzicielski jest to zaś urlop przysługujący pracownikom – rodzicom dziecka w celu sprawowania nad nim opieki. Co ważne, z takiego urlopu mogą oni korzystać oboje. Jednak łączny czas jego trwania nie może przekroczyć ogólnego przysługującego wymiaru urlopu rodzicielskiego. Istnieje wyjątek od tej zasady, który dotyczy dziewięciu tygodni urlopu – są one nieprzenoszalne i muszą być wykorzystane przez drugiego rodzica.
W jakim wymiarze przysługuje urlop macierzyński i rodzicielski?
Wymiar przysługującego urlopu macierzyńskiego, bez względu na to, kto z niego korzysta, uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Wynosi on:
- w razie urodzenia jednego dziecka – 20 tygodni;
- w razie urodzenia dwojga dzieci – 31 tygodni;
- w razie urodzenia trojga dzieci – 33 tygodnie;
- w razie urodzenia czworga dzieci – 35 tygodni;
- w razie urodzenia pięciorga i więcej dzieci – 37 tygodni.
Urlop rodzicielski przysługuje zaś w wymiarze:
- w razie urodzenia jednego dziecka – 41 tygodni;
- w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka – 43 tygodnie.
Jeżeli jednak rodzice dziecka posiadają zaświadczenie tzw. za życiem, wówczas przysługuje im nieco dłuższy urlop rodzicielski tj.:
- w razie urodzenia jednego dziecka – 65 tygodni;
- w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka – 67 tygodni.
Jak i gdzie złożyć wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski?
Mimo że urlop macierzyński jest urlopem, którego udzielenia pracodawca nie może odmówić i przysługuje on z mocy prawa, konieczne jest złożenie stosownego wniosku. Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego powinien zostać złożony nie później niż w ciągu 21 dni od dnia porodu. Przyjmuje się jednak, że jeżeli pracownica nie korzystała z urlopu macierzyńskiego przed porodem – do czego ma prawo – to pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest pierwszy dzień po porodzie.
Jeżeli urlop macierzyński będzie wykorzystywał zaś ojciec, wówczas wniosek o jego udzielenie powinien zostać złożony nie później niż 14 dni przed dniem jego rozpoczęcia. W przypadku wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego powinien on zostać złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z niego.
Gdzie i jak złożyć wniosek? Wnioski o urlopy macierzyńskie i rodzicielskie należy składać do pracodawcy w formie papierowej lub elektronicznej.
Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego – wzór
Wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego można napisać samodzielnie, uwzględniając w nim kilka informacji. Są to:
- dane pracownicy – matki, która ubiega się o urlop;
- imię i nazwisko dziecka;
- data urodzenia dziecka;
- datę początku i końca urlopu;
- oświadczenie drugiego rodzica o rezygnacji z korzystania z urlopu.
Jeżeli wniosek składa ojciec dziecka w związku z leczeniem matki, wówczas dokument powinien dodatkowo zawierać zobowiązanie do poinformowania pracodawcy o dacie opuszczenia przez matkę szpitala lub zakładu leczniczego.
Wniosek o urlop rodzicielski powinien zaś zawierać:
- dane pracownika ubiegającego się o urlop;
- okres dotychczasowego wykorzystanego urlopu lub pobieranego zasiłku;
- liczbę wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego i składanych wniosków, pamiętając, że urlop ten może być wykorzystywany w częściach, ale nie więcej niż w pięciu;
- okres, na który urlop ma zostać udzielony;
- oświadczenie drugiego rodzica o rezygnacji z korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego.
Składając wniosek o urlop macierzyński lub rodzicielski, należy także pamiętać o dołączeniu aktu urodzenia dziecka oraz podpisaniu dokumentu.
Bibliografia:
- https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00136#4 [dostęp: 18.12.2023].
- https://www.gov.pl/web/rodzina/urlop-rodzicielski [dostęp: 18.12.2023].
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy, Dz. U. 1974 nr 24 poz. 141.
Polecamy
Będzie można pracować na L4? „Czasem wystarczy nie wychodzić z domu, lecz nie trzeba leżeć w łóżku”
Dr hab. Magdalena Formanowicz: „Używanie form męskich sygnalizuje niewidzialność kobiet i często jest tak interpretowane”
Lekarze przetoczyli krew pacjentce wbrew jej woli. Trybunał w Strasburgu przyznał jej odszkodowanie
Alisha Lehmann o swoim partnerze i luce płacowej w piłce nożnej: „Wykonujemy tę samą pracę, ale on zarabia sto tysięcy razy więcej”
się ten artykuł?