Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Podobnie jak w zeszłym roku, tak i w tym biotechnolog Dawid Polak na swoim profilu na Instagramie stworzył subiektywne zestawienie największych odkryć naukowych 2022 roku. Jak sam wyjaśnia, opierał się na zestawieniu zaprezentowanym przez magazyn „Science”. Co znalazło się w zestawieniu?

Odkryto największą bakterię na świecie

Jak pisze Dawid Polak, zespół badawczy Jean-Marie Vollanda odkrył największą bakterię na świecie. Jest pięć tysięcy razy większa niż większość bakterii. Mierzy około 2 cm. Gdybyśmy stosowali ludzkie miary, musielibyśmy porównać jej wielkość do człowieka ogromnego tak jak Mount Everest. Thiomargarita magnifica ma kształt i rozmiar porównywalny do ludzkiej rzęsy. Nie wykazuje jednak podobieństwa do żadnego innego organizmu znanego nauce.

Stworzenie wydajnej wieloletniej odmiany ryżu

W zestawieniu znalazło się też stworzenie wydajnej wieloletniej odmiany ryżu.

„Badacze z Chin już wiele lat temu stworzyli wieloletnią odmianę ryżu o nazwie PR23, która powstała przez skrzyżowanie ryżu azjatyckiego z wieloletnim dzikim ryżem z Afryki. Poprawa jego wydajności i jakości zajęła ponad dwie dekady i wreszcie w tym roku badacze poinformowali w Nature Sustainabillity, że PR23 spełnił postawione mu wymogi: daje podobne plony co ryż sadzony co sezon. Wyjątkowość tego ryżu polega na tym, że jest on rośliną wieloletnią. Inne odmiany ryżu teoretycznie również, tyle że w ich przypadku z korzeni po zbiorach wyrasta roślina plonująca dużo gorzej w kolejnym sezonie. Dlatego rolnicy nie muszą już wykonywać wyczerpującej pracy przesadzania młodych sadzonek na pole ryżowe, co obniża koszty uprawy aż o połowę” – wyjaśnia Dawid Polak na swoim profilu na Instagramie.

Start misji Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba

Trzecim odkryciem na liście Dawida Polaka był start misji Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba.

„Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykonał zdjęcie 'kosmicznej klepsydry’. Powstała ona w procesie tworzenia się protogwiazdy L1527. Jak wskazuje NASA, ciało niebieskie jest jeszcze bardzo młode i przypomina 'gorącą, puszystą kępkę gazu’.

Mgławica planetarna. W tym stadium ewolucji gwiazda tworzy wokół siebie ekspandujący obłok gazu i pyłu. W przypadku Mgławicy Pierścień w centrum znajdują się dwie gwiazdy, z których słabsza przez tysiące lat rozprzestrzeniała pierścienie gazu i pyłu we wszystkich kierunkach. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dał nam szczegółowy widok mgławicy, a także po raz pierwszy pokazał, że wspomniana gwiazda jest przesłonięta przez pył.

Kwintet Stephana to zwarta grupa galaktyk odległa o 290 milionów lat świetlnych” – pisze ekspert.

Transplantacja serca z genetycznie zmodyfikowanej świni

Odkryciem 2022 roku była również transplantacja serca z genetycznie zmodyfikowanej świni.

„Po raz pierwszy w historii lekarze przeszczepili człowiekowi serce pochodzące z genetycznie modyfikowanej świni. Ów organ otrzymał David Benett, który od wielu miesięcy żył dzięki aparaturze medycznej wspomagającej pracę jego serca. Po uzyskaniu warunkowej zgody FDA na pionierski przeszczep – 7 stycznia przeprowadzono trwającą siedem godzin operację.

Świnia, będąca dawcą organu, została genetycznie zmodyfikowana, żeby pozbyć się trzech genów, które powodowałyby odrzucenie serca od tego zwierzęcia przez ludzki układ odpornościowy. Usunięto także gen świni, który powodował wzrost tkanki sercowej w organizmie pacjenta. Ponadto zmodyfikowane zwierzę otrzymało sześć genów ludzkich. Ta transplantacja serca może zmienić bieg historii. Bennett przeżył dwa miesiące z nowym sercem” – przypomina Dawid Polak.

Szczepionki i lek na wirusy oddechowe RSV

Na liście odkryć minionego roku znalazły się też szczepionki i lek na wirusy oddechowe RSV.

„Zakończyły się duże badania kliniczne dwóch szczepionek opracowanych przez GSK i Pfizera, które wykazały, że mogą zapobiegać ciężkiej chorobie u niemowląt i osób starszych. Profil bezpieczeństwa obu preparatów był bardzo dobry. Szczepionka Pfizera jest również badana w grupie kobiet ciężarnych. Okazuje się, że po jej podaniu wyprodukowane przeciwciała neutralizujące RSV przekraczają barierę łożyska. Dzięki temu mogą chronić dzieci po ich przyjściu na świat w okresie, w którym są najbardziej wrażliwe na konsekwencje infekcji RSV.

Pojawił się też Nirsevimab, długodziałające przeciwciało monokonalne przeciwko RSV, stosowane w pojedynczej dawce. Stwarza ono bezpośrednią i szybką ochronę przed wirusem, a przeciwciała nie wymagają aktywacji układu odpornościowego. Zostało opracowane przez firmy AstraZeneca i Sanofi.

RSV jest jednym z najgroźniejszych wirusów dla dzieci do drugiego roku życia, corocznie wywołuje liczne zachorowania na zapalenia oskrzelików i/lub płuc” – czytamy na profilu Dawida Polaka.

Co jeszcze znalazło się w zestawieniu „Science”? Odkrycie genów odpowiedzialnych za przeżycie epidemii dżumy sprzed 700 lat w DNA współczesnych Europejczyków oraz związek wirusa opryszczki z występowaniem sklerozy. Doceniono także rozwój sztucznej inteligencji, który w tym roku pozwolił jej rozwinąć kreatywność, umiejętność ekspresji i dokonywania odkryć do poziomu porównywalnego z ludzkim.

Dawid Polak – kim jest?

Dawid Polak jest biotechnologiem i popularyzatorem nauki. Pracuje w firmie farmaceutycznej, w której zajmuje się badaniami klinicznymi. Jego profil na Instagramie @biotech.geek, na którym dzieli się wiedzą, obserwuje ponad 44 tys. internautek i internautów.