Przejdź do treści

Czas na realne zmiany. Trudna sytuacja młodych doktorantów w Polsce

Science Zen / mat. pras.
Science Zen / mat. pras.
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

53 proc. doktorantów nie czuje wsparcia ze strony uczelni, 42 proc. doktorantów odczuwa przytłoczenie spowodowane nadmiarem obowiązków, 21 proc. doktorantów doświadcza niepewności jutra podczas wykonywania swoich obowiązków – to pierwsze wyniki programu badawczego „Science Zen”, który portal Hello Zdrowie objął patronatem medialnym.

„Science Zen” to społeczno-kulturowa diagnoza dobrostanu i kondycji psychicznej doktorantów oraz młodych naukowców w Polsce, którą prowadzi fundacja Wspierania Nauki i Rozwoju Edukacji BITECH (BITECH ThinkTank). Jedną z głównych misji fundacji jest wspieranie młodych naukowców oraz inicjowanie dialogu prowadzącego do poprawy jakości kształcenia na polskich uczelniach.

– Diagnoza społeczno-kulturowa „Science Zen” ma na celu wskazać faktyczne czynniki, które wpływają na samopoczucie i warunki pracy młodych naukowców. Wyniki ankiety ilościowej, choć mało optymistyczne, pozwalają na priorytetyzowanie obszarów zaniedbań w polskim środowisku akademickim. Jako niezależna organizacja poruszyliśmy ten temat pierwsi, już w kwietniu 2021 roku. Teraz idziemy dalej: wkrótce skonfrontujemy wyniki z historiami oraz doświadczeniami respondentów, których wysłuchaliśmy podczas wywiadów jakościowych – tłumaczy dr Anna Kalinowska-Balcerzak, założycielka i prezes BITECH ThinkTank.

W badaniu wzięło udział ponad 50 osób, z czego niemal 70 proc. to kobiety.

– Doktoranci pozytywnie oceniają przygotowanie merytoryczne swoich opiekunów. Na ogół są również zadowoleni z jakości zajęć prowadzonych na uczelni. Głównymi „punktami zapalnymi” są kwestie związane z brakiem organizacji pracy oraz nadmiernym nakładaniem obowiązków. Dla doktorantów stanowi to poważną przeszkodę w rozwoju własnego potencjału – podkreśla dr Bartłomiej Balcerzak, założyciel BITECH ThinkTank.

Pierwsze wyniki badania nie są optymistyczne:

  • 53 proc. doktorantów nie czuje wsparcia ze strony uczelni, z czego 32 proc. przebadanych osób wskazuje na brak wsparcia jako czynnik stresogenny,
  • ponad 50 proc. doktorantów krytycznie ocenia organizację pracy w swoich zespołach badawczych,
  • 42 proc. doktorantów wytyka uczelniom brak działań związanych z promocją ich osiągnięć,
  • 42 proc. doktorantów wymienia przytłoczenie nadmiarem obowiązków i niesprawiedliwe traktowanie jako źródło stresu,
  • 21 proc. doktorantów zwraca uwagę na brak poczucia komfortu pewności finansowej i osobistej (brak zrozumienia specyfiki pracy naukowej przez bliskich albo brak możliwości połączenia życia akademickiego z życiem rodzinnym).

– Nie zdawaliśmy sobie sprawy, ile emocji udział w badaniu przyniesie naszym respondentom, którzy podczas rozmów mieli szansę na refleksję wobec własnej sytuacji. Dużo dało to także nam, badaczom – wyjaśnia dr Anna Kalinowska-Balcerzak.

Nadrzędnym celem programu jest zainicjowanie debaty publicznej o dobrostanie młodych naukowców w Polsce, aby następnie móc podjąć próbę wprowadzenia realnych zmian.

Anna Wałęsa, wiceprezeska i specjalistka ds. komunikacji BITECH ThinkTank tłumaczy:

– „Science Zen” jest naszym pierwszym krokiem ku zwiększeniu świadomości na temat sytuacji doktorantów i naukowców. Nie tylko w środowisku akademickim, ale również w społeczeństwie. Ludzie spoza kręgów naukowych często nie zdają sobie sprawy, z jakim kosztem wiążą się osiągnięcia, z których wszyscy później korzystamy. Aby nauka była lepiej rozumiana i wspierana, musi sama wyjść do ludzi i mówić otwarcie o swoich problemach. Liczymy, że historie i emocje zawarte w raporcie „Science Zen” uwrażliwią opinię publiczną i przyczynią się do wprowadzenia szeregu zmian –

Autorzy raportu wymieniają główne wnioski z raportu:

  • młodzi naukowcy w Polsce potrzebują wsparcia organizacyjno-popularyzatorskiego,
  • należy przeciwdziałać nadmiernej odpowiedzialności i praktykom nakładania bezpłatnych obowiązków na doktorantów,
  • praca naukowa nie daje poczucia bezpieczeństwa oraz określonej perspektywy zawodowej – to też jest obszar do pilnego wprowadzenia zmian.

– Nasze główne rekomendacje to wdrożenie procesów empatii na polskich uczelniach wyższych, rozwój kompetencji miękkich, niwelowanie hierarchii pracy i przeciwdziałanie „zamiataniu pod dywan” – wylicza Anna Wałęsa.

Wiosną 2022 roku startuje „Science Zen” dla wykładowców. Fundacja BITECH będzie się tym razem starała uchwycić perspektywę realiów funkcjonowania wykładowców na polskich uczelniach.

 

Zapraszamy na stronę projektu: dobrostannauki.pl.

Zobacz także

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy: