8 rzeczy, za które pokochają cię twoje stawy. Nie tylko wysiłek fizyczny!

Nie trzeba być staruszkiem, by narzekać na łupanie i ból w stawach. Już 30-latkowie zgłaszają się do lekarza z problemami z nadgarstkami od pracy przy komputerze czy z chorymi kolanami od uprawiania nieodpowiedniego sportu. Co zatem robić, by chronić stawy?

Ćwicz, ale bez dużych obciążeń

Regularna aktywność fizyczna nie dość, że poprawia kondycję, to jeszcze wzmacnia mięśnie. – Mocniejsze mięśnie to odciążenie dla stawów, ponieważ to mięśnie, a nie inne struktury (więzadła, stawy) powinny dźwigać nasze ciało. Zatem im bardziej dźwigają mięśnie, tym mniejsze obciążenie na inne części ciała – tłumaczy Paweł Daroszewski, fizjoterapeuta i trener. Ruch, ale najlepiej nie z dużym obciążeniem, sprawia, że stawy są lepiej odżywiane, a tym samym są w lepszej kondycji. – Gdy się ruszamy, maź stawowa również porusza się w naszych stawach, odżywiając ich struktury. Nawet w niektórych uszkodzeniach zalecany jest ruch bez obciążenia lub z małym obciążeniem w celu zregenerowania i wyleczenia chorób stawów, takich jak na przykład zmiany zwyrodnieniowe czy uszkodzenia chrząstki – mówi nasz konsultant. Idealne więc są aeroby z niewielkim obciążeniem, trwające od pół do półtorej godziny. Z kolei tak modne ostatnio bieganie półmaratonów zdecydowanie nie jest dobre dla stawów.

Idź na basen

To idealna aktywność sportowa, bo nie naraża nas na kontuzje. Za to angażuje do pracy całe ciało – wszystkie mięśnie i wszystkie stawy. – Pływanie gwarantuje dużo ruchu i z małym oporem, ponieważ mamy do czynienia tylko z oporem wody. Rewelacja! – zachęca fizjoterapeuta Paweł Daroszewski. Dodaje też, że inną dobrą aktywnością jest jazda na rowerze. – Ale tu głównie pracują nogi i trzeba zwrócić uwagę na prawidłową pozycję ciała podczas jazdy, czyli proste plecy i niekoślawienie kolan – tłumaczy.

Jedz owoce morza

Krewetki i małże są świetne na stawy. Krewetki są bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 i witaminę C. Te składniki odżywcze łagodzą stany zapalne stawów i są szczególnie skuteczne w walce z chorobą zwyrodnieniową stawów. Krewetki i małże zawierają też dobrą dla stawów witaminę B12 (sportowcy cenią ją, bo pomaga leczyć kontuzje). Ważny jest też selen. Jego niski poziom może sprzyjać chorobie zwyrodnieniowej stawów. A właśnie krewetki są świetnym źródłem selenu.  „Ludzie bez wystarczającej ilości selenu w organizmie są bardziej narażeni na choroby zwyrodnieniowe stawu kolanowego” – sugerują amerykańscy naukowcy z uniwersytetu w Karolinie Północnej. Wyjątkiem są osoby, które bardzo dużo trenują. One nie powinny przesadzać z ilością owoców morza w diecie, bo mogą być narażone na podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Owoce morza zawierają dużo puryn wpływających na ilość tego kwasu w organizmie, a jeśli jest go za dużo, może odkładać się w postaci kryształków m.in. w stawach.

Wchodź po schodach (ale raczej nie schodź)

Za każdym razem, gdy masz do wyboru windę lub schody, idź po schodach. – Twoje stawy będą ci za to wdzięczne, bo, wbrew pozorom, to wcale nie jest dla nich zbyt obciążające. Co ciekawe, zdrowsze jest wchodzenie po schodach ‒ wiąże się z mniejszymi obciążeniami niż schodzenie, ponieważ nie ma uderzenia stopą o podłoże – mówi Paweł Daroszewski. Wspinanie się po schodach wzmacnia mięśnie, a o to nam przecież chodzi (mocniejsze mięśnie = odciążone stawy).

Przyprawiaj kurkumą

W Indiach jej zalety odkryto już dawno, dawno temu. Nie tylko przeciwdziała chorobie Alzheimera, usuwa toksyny z organizmu, przyspiesza trawienie, działa przeciwwirusowo. Jeden z jej składników niszczy komórki rakowe. Ale to nie wszystko – ma też cudowny wpływ na nasze stawy. Kurkuma, czyli ekstrakt kłączy ostryżu, to składnik wielu innych przypraw (np. curry). Badania na osobach chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów udowodniły, że kurkuma świetnie się sprawdza w leczeniu tej choroby. Prozdrowotne działanie tej przyprawy przypisuje się przede wszystkim jej właściwościom przeciwzapalnym. Dlatego dla dobra swoich stawów prewencyjnie dodawaj kurkumy do zup kremów, mięs w sosach, dań z fasolą i ciecierzycą, sosów sałatkowych. Dobrze połączyć ją z papryką, która znacząco zwiększa jej wchłanianie. Z tego samego powodu najlepiej, aby towarzyszył jej olej lub oliwa – wtedy nasz organizm w pełni skorzysta z jej dobroci.

Rozciągaj się

Jeśli po treningu czy bieganiu nie poświęcasz kilku minut na rozciąganie, to ten punkt jest szczególnie dla ciebie. Często nie rozciągamy się, bo nam się nie chce, bo szkoda nam czasu albo brak nam cierpliwości. A szkoda! – Większość schorzeń i kontuzji współwystępuje z nadmiernym lub nieprawidłowym napięciem tkanek. A mogłoby ono być zlikwidowane właśnie poprzez ćwiczenia rozciągające – mówi Paweł Daroszewski. Rozciągnie wpływa dobrze nie tylko na mięśnie, ale też na inne tkanki, w tym stawy. Rozciągając ciało, zwiększamy swój zakres ruchu. – Udowodniono naukowo, że bóle dolnego odcinka kręgosłupa znacząco korelują z nadmiernymi napięciami tkanek miękkich w okolicy właśnie dolnego odcinka pleców i tylnej części uda. Co to oznacza? Jeśli ktoś nie jest w stanie, leżąc, podnieść nogi do pionu do 90 stopni lub schylając się do przodu z wyprostowanymi kolanami, nie dotknie palcami u rąk podłogi, niech się nie dziwi, że ma problemy z kręgosłupem. Często wystarczy zafundować pacjentowi kilka sesji rozluźniających i rozciągających, żeby ból minął – tłumaczy fizjoterapeuta. Najlepiej samemu regularnie się porozciągać w domu na macie.

Zmieniaj często pozycję…

…zwłaszcza przed komputerem, kiedy w szale pracy zapominamy, ile faktycznie czasu bez przerwy siedzimy z wygiętym kręgosłupem i głową wyciągniętą w stronę monitora. Narażamy wtedy stawy kręgosłupa na napięcia. – Nieprawidłowe napięcia, tzw. dysbalans mięśniowy i przeciążanie stawów kręgosłupa prowadzi do ich blokowania, czyli ograniczenia ruchomości, co czasem wiąże się z wystąpieniem stanu zapalnego, czyli również bólu. I właśnie dlatego powinniśmy dbać o zmianę pozycji w siedzeniu – mówi Paweł Daroszewski.

Wysypiaj się

Sen jest świetną regeneracją nie tylko dla całego ciała, ale też dla stawów. One też się regenerują podczas snu. – Poza tym, śpiąc, układamy się w pozycji leżącej – a więc jesteśmy cudownie odciążeni. I nasze stawy też – radzi nasz ekspert.