Polskie nastolatki uważają się za grube. Badania pokazują co innego

Prawie połowa 15-letnich dziewcząt o prawidłowej masie ciała uważa się za zbyt grube – tak wynika z ostatnich badań Instytutu Matki i Dziecka. Polskie nastolatki mają najgorszą samoocenę swojego ciała w Europie. To rzutuje na ich społeczne funkcjonowanie.

Nastolatki w Polsce uważają się za zbyt grube, co nie ma potwierdzenia w rzeczywistości. Nadwagę i otyłość stwierdzono bowiem tylko u 6,3 proc. 15-latek.

Prawie połowa (44 proc.) dziewcząt w wieku 11-15 lat nie zjada regularnie śniadań przed wyjściem do szkoły.

Instytut Matki i Dziecka, dzięki finansowemu wsparciu Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, prowadzi model wsparcia dla 15-latek.

Złe nawyki żywieniowe polskich nastolatek

Koordynatorka projektu, prof. Anna Fijałkowska, wicedyrektor Instytutu Matki i Dziecka wyjaśnia, że  to właśnie w tej grupie wiekowej u dziewczynek kumuluje się najwięcej ryzykownych dla zdrowia psychicznego i fizycznego zachowań, co rzutuje na zdrowie we wczesnej młodości i dorosłości. Na konferencji prasowej przedstawiającej wstępne rezultaty projektu prof. Fijałkowska mówiła, że w wieku około 15 lat dziewczynki w Polsce zaprzestają regularnej aktywności fizycznej, jednocześnie źle się odżywiają, jedząc niepełnowartościowe i zbyt małe posiłki, zaczynają sięgać po używki.

Z badań wynika, że tylko 1/3 polskich nastolatek codziennie je warzywa i owoce. Aż 77 proc. codziennie sięga po słodycze, a 52 proc. pije częściej niż raz w tygodniu słodzone napoje gazowane.

Krok po zdrowie z aplikacją mobilną

Naukowcy z Instytutu Matki i Dziecka doszli do wniosku, że walkę ze złymi nawykami polskich nastolatek muszą podjąć jedynie nowoczesnymi metodami. Do młodych dziewcząt nie trafi „staroświecka” edukacja polegająca na organizacji pogadanek o zdrowym trybie życia. 93 proc. nastolatek korzysta z mediów społecznościowych, dlatego organizatorzy zaopatrzyli dziewczęta biorące udział w programie „Zdrowa JA” w specjalne elektroniczne opaski fitness na rękę, które mierzyły ich tętno, liczbę kroków oraz godziny snu. Urządzenia te były połączone z aplikacją mobilną na ich telefonach, dzięki czemu uczestniczki oraz koordynatorzy projektu mogli na bieżąco monitorować wyniki, jak i otrzymać inne informacje oraz porady.

Aplikacja przypominała uczestniczkom np. o wyjściu na spacer albo o porze na zbilansowane posiłki. Była również źródłem wiedzy dotyczącej zdrowia. Przydatne informacje znajdowały się w specjalnej zakładce, gdzie nastolatki mogły przeczytać artykuły o zdrowym stylu życia – aktywności fizycznej, właściwym odżywianiu, wpływie używek na organizm czy poprawie kompetencji osobistych.

„Zdrowa JA” – realizacja

Nastolatki były podzielone na trzy grupy, z których każda została objęta innym zakresem interwencji (najszerszy, pełen zakres otrzymały dziewczynki z grupy I, a najmniejszy z grupy III).

Grupa I, poza monitoringiem i edukacją za pomocą systemu elektronicznego, brała m.in. udział w warsztatach edukacyjnych, a także specjalnie zaprojektowanej rywalizacji, w której nastolatki dostawały różne zadania (wyzwania) indywidualne oraz grupowe. Za ich realizację przyznawane były punkty, a wyniki można było śledzić w aplikacji. Zadania te dotyczyły np. aktywności sportowych, przygotowywania posiłków, ale również działań społecznych (np. „przygotuj dziś posiłek i zjedz go wspólnie z rodziną” lub „umów się na fitness po szkole z innymi uczestniczkami projektu”).

Dziewczynki z grupy II miały do dyspozycji mniejszy wachlarz możliwości (telemonitoring oraz krótkie powiadomienia mobilne poradami zdrowotnymi), a z grupy III najmniejszy (tylko monitoring kroków, tętna i snu) i zwyczajowe zajęcia w szkole. Szkoły ponadto rywalizowały między sobą.

„Zdrowa JA” – wstępne wnioski z projektu

Choć realizacja programu jeszcze się nie zakończyła (potrwa do 31 grudnia 2018 r.) to jednak jego koordynatorzy już dziś są w stanie wysnuć kilka ciekawych wniosków. Okazało się, że zastosowanie nowoczesnej technologii przynosi dobre efekty i skutecznie pomaga w poprawie zachowań zdrowotnych piętnastolatek. Dziewczynki z grupy I i II odniosły wyraźnie większe korzyści z uczestnictwa w programie niż te z grupy III.

Jak tłumaczy prof. Anna Fijałkowska, najistotniejsze jest to, że dziewczyny objęte programem nie zaprzestały regularnej aktywności fizycznej, a także nie pogorszył się im wizerunek własnego ciała, a nawet lekko poprawił. Jeśli chodzi o zmianę nawyków żywieniowych, okazało się, że po kilku miesiącach dziewczyny zmniejszyły spożycie słodyczy i słodkich napojów.