„Zbadaj się. Nie odkładaj!”. Rusza wyjątkowa kampania Fundacji Avalon

Osoby z niepełnosprawnością napotykają na wiele barier w swoim życiu, co negatywnie wpływa na ich samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Jednym z ograniczeń jest problem z dostępem do usług medycznych. Pragnie to zmienić Fundacja Avalon, która wystartowała z akcją społeczną „Zbadaj się. Nie odkładaj!”, którą redakcja Hello Zdrowie objęła matronatem medialnym. – Wierzę, że kampania zmobilizuje całą Polskę do chwili „samomiłości” i zaopiekowania się sobą – mówi Kamil Zięba z Projektu Sekson Fundacji Avalon.

Stereotypy i bariery nie tylko architektoniczne

Celem kampanii społecznej „Zbadaj się. Nie odkładaj!” jest ułatwienie osobom z niepełnosprawnościami dostępu do usług medycznych z zakresu szeroko rozumianego zdrowia intymnego oraz działanie na rzecz popularyzacji profilaktyki zdrowia i regularnych badań.

Organizatorem kampanii jest Fundacja Avalon, wspierająca osoby z niepełnosprawnościami od 2006 roku. Akcja jest realizowana w ramach Światowego Dnia Zdrowia, który przypada na 7 kwietnia. Stanowi ona odpowiedź na wyniki badań „Seksualność i rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością ruchową” przeprowadzonych na zlecenie Projektu Sekson.

Niestety, nie są one zbyt optymistyczne. Wynika z nich, że osoby z niepełnosprawnością często odkładają konsultacje medyczne, bo nie mają informacji na temat dostosowania gabinetu czy placówki medycznej do ich potrzeb, a także dlatego, że obawiają się kontaktu z niedoświadczonym lekarzem specjalistą. Do tego dochodzi także strach samych specjalistów przed badaniem OzN.

– Osoby biorące udział w badaniu często zwracały także uwagę na brak wiedzy personelu medycznego na temat potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami oraz o obawie przed niewłaściwym potraktowaniem przez specjalistów lub pracowników placówek medycznych. Oczywiście sam brak dostępności architektonicznej oraz braku dostosowań jest ogromnym problemem – zauważa Kamil Zięba, starszy specjalista w Projekcie Sekson Fundacji Avalon. – Często nie mamy świadomości, że jeden stopień, zbyt wąskie drzwi lub brak odpowiedniego podnośnika pozwalającego przenieść kobietę z niepełnosprawnością z wózka na fotel ginekologiczny, uniemożliwia dostanie się do gabinetu czy przeprowadzenie profesjonalnego badania – dodaje.

Kamil Zięba, Fundacja Avalon

Widać, jak silnie obecne są stereotypy dotyczące seksualności osób z niepełnosprawnościami, które negatywnie wpływają na profilaktykę zdrowia. Niektóre z nich to: „OzN nie są seksualni, nie mają potrzeb seksualnych”, „U OzN nie da się przeprowadzić badania”, „OzN nie muszą interesować się swoim zdrowiem intymnym, dopóki nie dzieje się nic niepokojącego”.

„Najważniejsza jest świadomość i empatia”

Jakie jest założenie kampanii? Fundacja Avalon chce propagować ideę regularnych badań profilaktycznych, które będą stanowiły kluczowy element utrzymania zdrowia. Kampania ma zachęcać osoby z niepełnosprawnościami do proaktywnego podejścia do opieki zdrowotnej, szczególnie poprzez zachęcanie do badań dotyczących zdrowia intymnego, które często pozostają w sferze tabu.

Zapytaliśmy Kamila Ziębę, jakie zmiany powinno się wdrożyć w sferze opieki zdrowotnej, aby dostęp do tych usług był łatwiejszy.

– Moim zdaniem najważniejsza jest świadomość i empatia. Umiejętność spojrzenia na sytuację z perspektywy osoby, która może mieć inne potrzeby niż my – odpowiada.  – Odkąd pracuję w Fundacji, która działa na rzecz osób z niepełnosprawnościami, dostrzegam, że w Polsce ogólnie brakuje takiej wiedzy i zrozumienia. Opieka zdrowotna w Polce systemowo jest mobilizowana do zwiększania dostępności. Jeśli wraz z tym pójdzie gotowość podnoszenia świadomości i wiedzy lekarzy, personelu medycznego i administracyjnego, myślę, że sytuacja ma szansę się poprawić.

Jakie efekty może przynieść kampania „Zbadaj się. Nie odkładaj!”?

– Wierzę, że kampania zmobilizuje całą Polskę do chwili „samomiłości” i zaopiekowania się sobą. Bo przykładem na takie działania są między innymi regularne badania i troska o swoje zdrowie. Akcja „Zbadaj się. Nie Odkładaj!” nie tylko edukuje i uświadamia, ale również daje szansę na wykonanie bezpłatnych badań, na które nie każdy może sobie pozwolić. I właśnie dlatego serdecznie zapraszam do obserwowania naszych mediów społecznościowych, w których będziemy informować o wszystkich wydarzeniach.

Poniżej możecie obejrzeć jeden z kilku spotów przygotowanych w ramach kampanii. Ten poświęcony jest wizycie u ginekologa. W kolejnych mowa jest o opiece okołoporodowej, alternatywnych formach komunikacji, zdrowiu psychicznym czy zdrowiu urologicznym. (Dalsza część tekstu pod wideo)  

Mapa Dostępności: znajdź przyjazny gabinet dla siebie!

W odpowiedzi na sygnały odbierane od podopiecznych oraz wnioski płynące ze wspomnianych badań, powstała Mapa Dostępności – ogólnopolska wyszukiwarka specjalistów współpracujących z osobami z niepełnosprawnościami oraz dostosowanych placówek medycznych.

W jej bazie znajduje się już ponad 350 podmiotów medycznych. Ta inicjatywa umożliwia łatwe wyszukiwanie gabinetów w całej Polsce, także między innymi specjalistów i specjalistki zdrowia intymnego. Dzięki wyszukiwarce zainteresowane osoby mogą w łatwy sposób znaleźć odpowiednią placówkę w najbliższej okolicy.

Placówki dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami weryfikowane są na podstawie opracowanych flitrów dostępności.

– Dzięki obecności na Mapie umożliwiamy równy dostęp do opieki medycznej i możliwość skorzystania z usług lekarza specjalisty w możliwie jak najbardziej samodzielny i niezależny sposób – mówią autorzy tego wyjątkowego przedsięwzięcia.

Zwracają przy tym uwagę między innymi na takie aspekty, jak:

• dostosowanie architektoniczne danej placówki,
• dostępność toalety dla osób z niepełnosprawnością,
• możliwość alternatywnego zapisu na wizytę i odbioru wyników badań,
• dostęp do tłumacza polskiego języka migowego,
• dostępność pomieszczenia do przygotowania na wizytę oraz regulowanego fotela ginekologicznego lub leżanki – w przypadku gabinetów ginekologicznych.

Twórcy projektu podkreślają, że udział w inicjatywie jest całkowicie bezpłatny, a umieszczenie placówki odbywa się za pomocą łatwego i intuicyjnego formularza, dostępnego na stronie internetowej, który wypełnić mogą osoby z niej korzystające, a także osoba reprezentująca placówkę lub sam specjalista.

– W ramach Mapy Dostępności oferujemy także szkolenia z zakresu przyjmowania pacjentów i pacjentek z niepełnosprawnościami. Podczas szkoleń obalamy funkcjonujące stereotypy i mity, oraz koncentrujemy się na praktycznym podejściu i gotowych rozwiązaniach w kontekście komunikacji i potrzeb osób z niepełnosprawnościami – mówią, dodając, że celem szkoleń jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie wspomnianych barier.

Realizując Mapę Dostępności i stale zwiększając bazę placówek i specjalistów, działają na rzecz zwiększania dostępu do ochrony zdrowia, a także do respektowania prawa dostępu do podstawowych usług medycznych.

– Osoby z niepełnosprawnością mają prawo i możliwość równego dostępu i realizowania wszelkich swoich potrzeb – podkreślają z całą mocą. – Ich niepełnosprawność nie powinna i nie może być przeszkodą w żadnym z obszarów zdrowia i życia, dlatego serdecznie zapraszamy do włączenia się w działania na rzecz budowania rzeczywistości bez barier.

Fundacja Avalon: co to za organizacja?

Fundacja Avalon to jedna z największych organizacji pozarządowych w Polsce wspierających osoby z niepełnosprawnościami i przewlekle chore, powstała w 2006 roku, a od roku 2009 posiada status organizacji pożytku publicznego. Ma siedzibę w Warszawie, jednak swoim wsparciem obejmuje osoby potrzebujące z całej Polski.

Fundacja oferuje pomoc potrzebującym w obszarze finansowym, a także prowadzi szereg programów społecznych i edukacyjnych, mających na celu aktywizację OzN a także zmianę postrzegania osób z niepełnosprawnościami w polskim społeczeństwie. Fundacja Avalon aktualnie wspiera około 14 500 osób z całej Polski. Łączna wartość pomocy udzielonej przez Fundację swoim podopiecznym wynosi blisko 400 mln.