Tego nie mów choremu. Eksperci stworzyli listę „zakazanych słów”, które nie powinny paść z ust lekarza

Czasami to nie diagnoza, ale sposób jej przekazania pozostaje w pamięci pacjenta na długo. Lekarze z Texas A&M University ostrzegają, że niewłaściwie dobrane słowa mogą zwiększyć niepokój chorych i wpłynąć na przebieg leczenia. 

„Nawet jedno słowo może przestraszyć pacjentów”

W relacji między lekarzem a pacjentem ogromną rolę odgrywa komunikacja. Chorzy nie tylko słuchają diagnozy i zaleceń, ale też zwracają uwagę na sposób, w jaki specjalista przekazuje im informacje. Specjaliści z Texas A&M University stworzyli listę tzw. „zakazanych zwrotów”, które mogą szkodzić pacjentom, nawet jeśli są wypowiedziane bez złych intencji.

„Nawet jedno słowo może przestraszyć lub pozbawić mocy pacjentów — i potencjalnie utrudnić wspólne próby podejmowania decyzji” – podkreślają.

Według badania opublikowanego w piśmie naukowym Mayo Clinic Proceedings, niektóre często stosowane przez ekspertów frazy mogą sprawić, że pacjent poczuje się niezrozumiany, osamotniony lub będzie myślał, że jego problem zbagatelizowano.

“Poważna choroba to nie tylko cierpienie fizyczne, ale także emocjonalne. Zachowanie lekarza, w tym komunikacja werbalna i niewerbalna, może zaostrzyć lub zmniejszyć cierpienie emocjonalne. Ciężko chorzy pacjenci i ich rodziny są ze zrozumiałych powodów przestraszeni. Wsłuchują się dosłownie w każde słowo, które wypowiada lekarz. Zachowanie lekarza, w tym jego komunikacja werbalna i niewerbalna, może zaostrzyć lub złagodzić cierpienie emocjonalne” – mówi dr Leonard Berry, profesor marketingu z Texas A&M University.

Lista „słów nigdy”

Jakich zwrotów pacjent nie powinien usłyszeć od lekarza? Oto kilka przykładów z listy:

• „nie możemy już nic więcej zrobić”;
• „już jej/jemu się nie poprawi”;
• „wycofanie opieki”;
• „wszystko będzie w porządku”;
• słowa typu „walka” lub „bitwa”;
• „nie rozumiem, dlaczego tak długo czekałeś/aś z pójściem do lekarza”;
• „co robili/myśleli twoi inni lekarze?”.

Specjaliści podali także zdania, jakimi warto zamienić niepożądane zwroty. Na przykład zamiast mówić: „Wszystko będzie dobrze”, lepiej użyć zwrotu: „Jestem tutaj, aby wspierać cię w tym procesie”.

Jak podkreślają naukowcy, wdrożenie lepszych praktyk komunikacyjnych to korzyść zarówno dla pacjentów, jak i samych lekarzy. Nieodpowiedni dobór słów może prowadzić do utraty zaufania, opóźnienia w podejmowaniu leczenia, a nawet do niechęci wobec przyszłych wizyt lekarskich. Dobre relacje z pacjentem zmniejszają ryzyko konfliktów i pozwalają na lepszą współpracę w trakcie leczenia.