Smak krwi w ustach, kaszel, parcie na pęcherz, pulsujące uda. Co oznaczają nietypowe objawy podczas biegania?

Czujesz się zniechęcona do biegania, ponieważ podczas aktywności odczuwasz dziwne objawy? Ciągnące łokcie, pulsująca głowa, zgaga, swędząca skóra czy kaszel mogą niepokoić. Lek. Monika Piecuch-Kilarowska wyjaśnia, dlaczego nietypowe syndromy przytrafiają się podczas biegu i które powinny skłonić do wizyty u specjalisty.

Co dzieje się w ciele, kiedy biegasz?

Trening biegowy przynosi wiele korzyści zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Dzięki bieganiu poprawia się metabolizm, dotlenia organizm, reguluje ciśnienie krwi i wzmacnia mięśnie. Aktywność ta zalecana jest dla wszystkich bez względu na wiek i nie wymaga wielu przygotowań czy specjalnego sprzętu. Zastanawiałaś się jednak kiedyś, co dzieje się z twoim ciałem, kiedy uprawiasz ten rodzaj sportu?

– Kiedy rozpoczynamy bieg, nasz mózg wysyła układem nerwów informację do mięśni o ich skurczu – każde z włókien mięśnia ma się skrócić i pogrubić. Energia do tej czynności przekształcana jest z tłuszczów i węglowodanów zawartych w pożywieniu, a dociera drogą układu naczyniowego z krwią pompowaną przez serce. Komórki te potrzebują nieustannie tlenu, a chętnie pozbywają się dwutlenku węgla – wyjaśnia dr Monika Piecuch-Kilarowska.

Ekspertka dodaje, że tlen zaciągany jest z powietrzem do płuc, skąd przez serce naczyniami dociera do każdej komórki w ciele.

– Podczas łagodnych ćwiczeń z wystarczającą ilością tlenu jako paliwa, komórki mięśniowe mogą pracować przez długi czas bez zmęczenia (np. ćwiczenia aerobowe). Jednak kiedy chcemy bardziej intensywnie poćwiczyć, mięśnie wykorzystują inne procesy metaboliczne jako paliwo do skurczu, a skutki w postaci odkładania kwasu mlekowego można odczuwać jako zmęczenie – tłumaczy.

Bieganie korzystnie oddziałuje także na poprawę stabilności stawów oraz wzmacnia mięśnie i więzadła. W końcu nieużywane stawy czy mięśnie tracą swoją elastyczność i są osłabione. Jak jednak działają podczas ruchu?

– Wprawiając ciało w ruch, mięśnie, stawy i kości współpracują ze sobą jak dźwignie w maszynie. Jeden mięsień się kurczy (agoniści), aby jego sparowany brat (anatagonista) mógł się rozkurczyć, przesuwając w ten sposób kości, stawy i więzadła. Mięśnie tułowia – pleców i brzucha – mają niemniejszą rolę. Ich zadaniem jest pilnowanie stabilności naszej postawy, a razem z kończynami górnymi pomagają zachować równowagę – zaznacza lekarka.

Piecuch-Kilarowska zaznacza, że im sprawniej będą funkcjonować mięśnie, stawy i kości, tym lepsze będą koordynacja naszego ruchu, siła i wydolność. Podkreśla także, że bieganie ma niezwykły wpływ na naszą psychikę.

– Jeśli jesteśmy aktywni fizycznie, mięśnie potrzebują więcej tlenu i energii, a serce bije szybciej i mocniej, by dostarczyć więcej krwi. Gdy się ruszamy, nie tylko mięśnie otrzymują więcej krwi, ale również mózg, dlatego tak wiele się mówi o dobroczynnym działaniu biegania na naszą koncentrację czy nastrój – dodaje.

Nietypowe objawy podczas biegania

Wiele osób nie odczuwa przyjemności z biegania i czuje się zniechęconych do podjęcia aktywności. Powodem są nietypowe objawy, z którymi zmagają się podczas ruchu. Piecuch-Kilarowska wyjaśniła, co oznaczają i czy powinny nas niepokoić.

Smak krwi i metaliczny posmak w ustach

Niektórzy czują smak krwi w ustach w trakcie intensywnej aktywności, inni metaliczny posmak w gardle.

– Związane jest to ze zwiększonym przekrwieniem błon śluzowych jamy ustnej. W szczególności na początku naszej drogi jako biegacza szybciej się przegrzewamy. By pozbyć się nadmiaru ciepła, krew zaczyna szybciej krążyć przez poszerzone naczynia błon śluzowych jamy ustnej, gardła, a wrażliwsze osoby mogą wyczuwać wówczas metaliczny posmak lub jak określają 'smak krwi’ – wyjaśnia Piecuch-Kilarowska.

Kaszel po lub w trakcie biegu

W trakcie biegu może zacząć nam dokuczać także kaszel. Jak wyjaśnia specjalistka, może być to wynik zbyt szybkiej zmiany temperatury, ale nie tylko.

– Związane to zazwyczaj ze zbyt szybkim tempem biegu, często bez wcześniejszej rozgrzewki, która ma przygotować nasz układ oddechowy do wysiłku – tłumaczy i dodaje – O paleniu papierosów wspominamy jako lekarze za każdym razem i tutaj palacze mogą spotkać się z kaszlem częściej. Ważne, by zwrócić uwagę, jeśli kaszel pojawia się po zakończonym wysiłku. W takiej sytuacji zdecydowanie warto porozmawiać o tym z lekarzem rodzinnym. Może to być pierwszy sygnał astmy wysiłkowej i dalsza aktywność powinna zostać zaplanowana po dokładnej diagnostyce.

Smarkanie i plucie

Intensywny bieg może powodować zwiększenie wydzieliny w jamie ustnej i nosie. Skutki tego często obserwujemy podczas meczów wśród zawodowych piłkarzy. Piecuch-Kilarowska wyjaśnia, że smarkanie u sportowców związane jest ze zwiększonym przepływem krwi przez nos w celu pozbycia się nadmiaru ciepła. W konsekwencji występuje zwiększenie wydzieliny w nosie. Inaczej jest jednak z pluciem.

– Wypluwanie płynów przez piłkarzy podczas meczu związane jest z przepłukiwaniem jamy ustnej płynami z węglowodanami, które mają uruchomić w ich mózgu układ nagrody i docelowo zwiększyć wydajność. Nie połykają tych płynów, ponieważ trawienie wymaga dodatkowej energii i uzyskaliby efekt odwrotny od zamierzonego. Dodatkowo przepłukiwanie jamy ustnej ze śliny i śluzu pomaga w usprawnieniu układu oddechowego i pobrania większej ilości tlenu potrzebnego do biegania po boisku – tłumaczy ekspertka.

Ciągnące łokcie i drętwiejące ręce

Podczas biegania niezwykle ważna jest praca rąk. Co jednak zrobić, jeśli ciągną nas łokcie i nie możemy czerpać przyjemności z aktywności?

– Jedną z przyczyn może być nieprawidłowe ustawienie kończyn górnych podczas trenowania. Podczas biegania należy optymalnie zgiąć ręce w łokciach pod kątem prostym. Dobrze, by trzymać je blisko ciała tak, by były mniej więcej na wysokości talii i pracowały ruchem wahadłowym – wyjaśnia Piecuch-Kilarowska.

Niektórzy skarżą się także na drętwiejące ręce. Lekarka podkreśla, że taki objaw spowodowany jest uciskiem na nerwy lub miejsca, w których biegną naczynia krwionośne.

– Ucisk – najczęściej w okolicy szyi – jest rezultatem nieprawidłowej pozycji ciała i zmian zwyrodnieniowych. Następstwem drugiego jest nieprawidłowe krążenie krwi w kończynach, skutkiem czego tlen nie może dotrzeć do mięśni. Jako zapobieganie tutaj pojawia się dobra rozgrzewka, konsultacja pozycji ciała, w jakiej biegamy (często sami nie dostrzegamy, że poruszamy się przygarbieni) oraz ćwiczenia wzmacniające obręcz górną, szyi – dodaje.

Skurcze i pulsujące uda

Co zrobić, jeśli dokuczają nam skurcze i musimy zatrzymywać się co kilka metrów?

– Najczęstszą przyczyną jest utrata elektrolitów, składników mineralnych, które biorą udział w pracy mięśni, czyli wapnia, sodu, potasu i magnezu. Ważne bywa także odwodnienie i wraz z nim również utrata powyższych elektrolitów. Warto zapamiętać, że odwodniona komórka traci sprężystość i łatwiej o skurcze, szczególnie w trakcie wysiłku podczas upałów. Należy tutaj wspomnieć ponownie o dobrej rozgrzewce, szczególnie jeśli wstajemy zza biurka po paru godzinach siedzenia. Lepiej przygotowany mięsień lepiej pracuje – tłumaczy lekarka.

Podczas lub po biegu można odczuć także, że pulsują nam uda. Ekspertka podkreśla, że drżenie mięśni jest skutkiem ich nadmiernego przeciążenia. Jak podkreśla, syndrom ten będą odczuwać w szczególności początkujący biegacze.

– Zadbanie o stopniowe zwiększanie obciążenia treningowego, zadbanie o regeneracje i wyrównanie elektrolitów powinno rozwiązać dolegliwości – dodaje.

Zgaga, odbijanie

W trakcie biegu u niektórych pojawiają się problemy gastryczne. Ekspertka wymienia, że badanie na ten temat pojawiło się na łamach czasopisma „American Journal of Gastroenterology”. Naukowcy wskazali w nim, że bieg u badanych uczestników był odpowiedzialny za zwiększenie ilości epizodów wartości pH w przełyku poniżej 4.

– Powodował także wyższą częstość oraz wydłużał czas trwania objawowych epizodów refluksu. Aktywność fizyczna prowadziła do zmniejszenia kurczliwości oraz czasu trwania skurczów perystaltycznych przełyku. Minimalne spoczynkowe ciśnienie generowane przez dolny zwieracz przełyku spadało w trakcie wysiłku fizycznego. Natomiast średnie i maksymalne ciśnienie wewnątrzbrzuszne rosło – wyjaśnia i dodaje – Skutkiem wszystkich z powyższych jest zarzucanie treści kwaśnej z żołądka odczuwane jako zgaga albo puste odbijanie.

Puchnięcie

Piecuch-Kilarowska podkreśla, że puchnięcie jest jednym z objawów zapalenia. Mogą także wystąpić zaczerwienienie, wzrost temperatury i ból.

– Kiedy biegamy, w mięśniach powstają mikrouszkodzenia. W konsekwencji wokół włókien mięśniowych może występować stan zapalny – wyjaśnia i dodaje – Jest to zazwyczaj przejściowy etap podczas fazy regeneracji i ustępuje po odpoczynku.

Lekarka ostrzega, by w przypadku powracających obrzęków niezależnie od wysiłku przyjrzeć się swojej diecie. Prawdopodobnie w naszym menu znajduje się za dużo potraw i przekąsek bogatych w sól. Jeśli objawy będą się jednak nasilać, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub internistą.

Parcie na pęcherz

Niepokojącym objawem może być parcie na pęcherz podczas biegania. Wiele kobiet odczuwa ucisk także podczas skoków czy innych ćwiczeń.

 – Powodem jest zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej, co oddziałuje niekorzystnie na mięśnie dna miednicy. Z tego powodu nie zaleca się powrotu do biegania w krótkim czasie po ciąży, a panie biegające powinny tym bardziej zadbać o mięśnie dna miednicy – podkreśla lekarka.

Pulsuje głowa

– Według naukowców, może to mieć związek ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym, wynikającym z rozszerzenia naczyń krwionośnych w mózgu, spowodowanego intensywnym wysiłkiem – tłumaczy Piecuch-Kilarowska.

I dodaje, że objaw ten powinien ustąpić po około dwóch dniach odpoczynku. Jeśli jednak pulsowanie głowy uniemożliwia nam normalne funkcjonowanie, jest to sygnał, by zgłosić się na konsultacje.

– Może być pierwszy sygnał nadciśnienia tętniczego czy migreny – dodaje ekspertka.

Swędząca skóra i otarcia na udach

Wiele osób doświadczyło uporczywego swędzenia skóry, która była wystawiona na niską temperaturę. Jeśli podobny objaw odczuwamy, kiedy biegamy, przyczyną może być świąd biegacza. Piecuch-Kilarowska wyjaśnia, że symptom ten najczęściej dotyczy okolic ud i łydek. W tym przypadku spowodowany jednak jest wzrostem temperatury ciała i uwolnieniem histaminy odpowiadającej za przebieg reakcji alergicznych i zapalnych.

– Swędzenie przeważnie występuje w trakcie ćwiczeń i może utrzymywać się również po ich zakończeniu. Skórę podrażniać może także obficie wydzielany pot. Jeśli dodatkowo mamy sporą nadwagę lub otyłość  i skóra ud ociera się przy chodzeniu, może skutkować to ranami trudnymi do wygojenia bez konsultacji lekarskiej – komentuje specjalistka.

Jakie sygnały wskazują, że należy przerwać bieg?

Nietypowe objawy towarzyszące bieganiu mogą wiele osób niepokoić. Najczęściej występują przy pierwszych treningach i są sygnałem od ciała, które reaguje na bardziej intensywny niż do tej pory ruch. Warto jednak wiedzieć, kiedy należy przerwać bieg. Piecuch-Kilarowska wymienia, by natychmiast zakończyć aktywność, jeśli czujemy ból w klatce piersiowej lub nasilony kaszel.

– Omdlenia i zawroty głowy w trakcie lub tuż po zakończonym wysiłku są zdecydowanie objawami do przerwania aktywności sportowej. Czasem wystarczy odpocząć przez chwilę, jednak sygnały te powinny skłonić nas do diagnostyki lekarskiej – tłumaczy lekarka.

I dodaje, że powrócić do aktywności można, jeśli badania nie wskażą na istniejące choroby serca czy układu oddechowego.

 – Ważne, by uprawiać sport bezpiecznie. Ból kończyny, szczególnie z sinieniem, nasilonym obrzękiem i trudnościami przy obciążaniu masą ciała będzie wyraźnym sygnałem o kontuzji. Diagnostyka ortopedyczna w tym przypadku z pewnością nas nie ominie – podsumowuje specjalistka.