Koszty utrzymania dziecka w Polsce. Wyzwania finansowe w 2024 roku

Koszty utrzymania dziecka w Polsce to temat budzący wiele emocji. Wysokie ceny żywności, mieszkania, edukacji oraz opieki zdrowotnej sprawiają, że wychowanie potomstwa to duże wyzwanie finansowe. Według najnowszych danych jedno dziecko do 18. roku życia to koszt średnio 346 tys. złotych, a w obliczu rosnącej inflacji, jesteśmy zmuszeni coraz bardziej planować swoje wydatki, by zapewnić dzieciom godziwy start w dorosłość. 

Podstawowe koszty związane z utrzymaniem dziecka 

Wychowanie dziecka to nie tylko ogromne wyzwanie emocjonalne, ale także finansowe. Z każdym rokiem koszty życia rosną, głównie wydatki związane są z podstawowymi potrzebami – jedzeniem, mieszkaniem, transportem i edukacją. Według najnowszych badań Centrum im. Adama Smitha, miesięczny koszt utrzymania jednego dziecka w 2024 roku wynosi średnio 1602 zł. To aż o 9,2% więcej niż rok wcześniej, co wynika z ogólnej inflacji i wzrostu cen w kluczowych obszarach życia rodzinnego. 

Największą część budżetu rodzice przeznaczają na jedzenie. Ceny produktów spożywczych wzrosły w ubiegłym roku o 15,1%, a to sprawia, że codzienne zakupy stają się coraz większym obciążeniem. Kolejną dużą kategorią wydatków jest mieszkanie – czynsz, rachunki za media czy koszty utrzymania domu. Wzrost tych wydatków w 2023 roku sięgnął aż 13,4%. 

Rodziny, mimo rosnących kosztów, starają się nie rezygnować z inwestycji w edukację swoich dzieci, która w 2023 roku zdrożała o 12,8%. Pomimo wsparcia ze strony państwa, rosnące wydatki zmuszają wielu rodziców do szukania oszczędności, aby nie trzeba było zrezygnować z zapewnienia dzieciom godziwych warunków do rozwoju. 

Koszty dodatkowe – opieka zdrowotna, opiekunka i edukacja  

Oprócz podstawowych wydatków rodzice muszą zmierzyć się z szeregiem dodatkowych kosztów, które często pojawiają się niespodziewanie. Jednym z nich jest opieka zdrowotna. Chociaż można korzystać z publicznej służby zdrowia, niektórzy decydują się na prywatne usługi medyczne, co generuje dodatkowe wydatki.  

Średnio, według badań, miesięczny koszt prywatnej opieki zdrowotnej na dziecko wynosi około 314 zł. Często dużym obciążeniem jest również ortodoncja – aparat na zęby to koszt, który może wynieść od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. 

Kolejnym istotnym wydatkiem jest opieka nad dzieckiem. Dla rodziców pracujących zatrudnienie opiekunki bywa koniecznością, zwłaszcza gdy brakuje miejsc w przedszkolach lub żłobkach. Miesięczny koszt opiekunki to średnio około 1000 zł, co stanowi znaczną część budżetu wielu rodzin. Alternatywą są żłobki i przedszkola, choć w przypadku prywatnych placówek opiekuńczych koszty te są porównywalne do opieki niani. Od 2024 roku  rodzice małych dzieci mogą uzyskać z ZUS dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna. To świadczenie jest potocznie zwane „żłobkowym”.

Dodatkowo coraz więcej dzieci bierze udział w zajęciach pozaszkolnych. Szacuje się, że około 70% dzieci uczęszcza na zajęcia dodatkowe, a koszty te mogą znacząco obciążać domowy budżet. Przykładowo, wydatki na zajęcia sportowe to średnio 214 zł miesięcznie, a na naukę języków obcych – około 260 zł. Te dodatkowe rzeczy, choć nieobowiązkowe, są dla wielu rodziców priorytetem, ponieważ wspierają rozwój intelektualny i fizyczny ich dzieci. 

Koszty związane z przygotowaniem na narodziny dziecka  

Koszty związane z wychowaniem dziecka zaczynają się już na długo przed jego narodzinami. Okres ciąży i przygotowanie domu na przyjęcie nowego członka rodziny to poważne wydatki, których nie można zignorować. Średni koszt przygotowań na pojawienie się dziecka, obejmujący zakupy wyprawki, przystosowanie mieszkania i inne niezbędne wydatki, wynosi około 8500 zł. W skład tej sumy wchodzi między innymi zakup: 

• łóżeczka,  
• wózka,  
• fotelika samochodowego,  
• ubranek, 
• pieluszek, 
• innych produktów codziennego użytku. 

Nie można zapominać również o kosztach związanych z samą ciążą. Badania prenatalne czy dodatkowe konsultacje lekarskie nie zawsze są refundowane przez publiczną służbę zdrowia. Wzrost kosztów mediów – woda, prąd czy ogrzewanie – o około 200 zł miesięcznie jest kolejnym elementem, który zaskakuje wielu przyszłych rodziców. W ten sposób, zanim dziecko jeszcze pojawi się na świecie, rodzina ponosi już poważne wydatki, które przygotowują ją na nowe wyzwania związane z opieką nad noworodkiem. 

Programy rządowe a koszty utrzymania dziecka 

Programy rządowe, takie jak „Rodzina 800+”, odgrywają istotną rolę w budżetach wielu polskich rodzin. Comiesięczne wsparcie finansowe w wysokości 800 zł na drugie i każde kolejne dziecko miało na celu zredukowanie kosztów wychowania i zwiększenie dzietności.  Mimo to badania wskazują, że choć wsparcie łagodzi pewne obciążenia finansowe, nie pokrywa w pełni wydatków związanych z wychowaniem dzieci.  

W przypadku jednego dziecka miesięczne koszty wynoszą średnio 1602 zł, więc nawet podwyższone świadczenie stanowi jedynie część tej kwoty. Wielu ekspertów podkreśla, że programy te są znaczącą pomocą, ale nie rozwiązują w pełni problemów finansowych rodzin, szczególnie w kontekście rosnących cen edukacji, opieki zdrowotnej i codziennych potrzeb. 

Bibliografia: 

1. https://www.zus.pl/-/%C5%9Awiadczenie-wychowawcze-800-  [dostęp 20.09.2024]. 
2. Informacja prasowa Centrum im Adama Smitha, Koszty wychowania dzieci 2024, Warszawa, 31 maja 2024.