Po czym poznasz, że twoja rodzina jest toksyczna? Psycholożka Monika Kotlarek wyjaśnia

Dysfunkcjonalna rodzina kojarzy się przede wszystkim z przemocą i nałogami. I nie ma w tym nic błędnego. Ale toksycznych zachowań ze strony rodziców może być zacznie więcej. Bo to również zła komunikacja czy brak granic, ale nie tylko. Mówi o tym psycholożka Monika Kotlarek.
Dysfunkcjonalna może być nawet warunkowa miłość
Termin rodzina dysfunkcjonalna został rozpowszechniony w latach 80. i 90. ubiegłego wieku. Alternatywne określenia spotykane w literaturze naukowej to „rodzina niewydolna wychowawczo”, „rodzina patologiczna” czy „rodzina z problemami”. Jednak nie tylko niskie kompetencje rodzicielskie, trudne warunki społeczno-ekonomiczne czy zaburzona struktura rodziny świadczą o tym, że rodzina nie funkcjonuje prawidłowo.
W najnowszym wpisie na Instagramie nad tym tematem pochyla się Monika Kotlarek, psycholożka. Z jej wpisu wynika, że do toksycznych zachowań możemy zaliczyć np. kiepską komunikację.
„ Gdy członkowie rodziny nie mogą w pełni wyrazić siebie z powodu ograniczonej lub nieistniejącej komunikacji, skończą z uczuciem bycia niewysłuchanym, niewidzialnym i nierozumianym. Ponadto dysfunkcjonalne rodziny nie trenują komunikacji. Skutkuje to tym, że jej członkowie mogą za szybko chcieć wysłuchać i zrozumieć”.
Negatywny jest także perfekcjonizm, zwłaszcza, gdy rodzice mają nierealistyczne wymagania wobec swoich dzieci. Jakie będą konsekwencje tego zjawiska?
„Mogą one dorastać z problemami ze swoim wyglądem i niskim poczuciem własnej wartości. (…) Takie dzieci nie mają też szansy na popełnianie błędów i uczenia się na nich”.
Monika Kolarek wymienia także nieprzewidywalność i strach, występujące najczęściej w rodzinach bardzo zasadniczych i religijnych, a także w takich, „gdzie rodzina nie zezwala na doświadczanie różnych rzeczy tak, aby dziecko mogło wykształcić swoje wierzenia, aspiracje i zainteresowanie oraz przekonania”.
Warunkowa miłość także jest na liście grzechów dysfunkcyjnych rodzin. Ma miejsce wtedy, gdy np. matka zapewnia miłość i opiekę dziecku, ale liczy na to, że w zamian dorosłe już dziecko się nią zajmie.
Z kolei brak granic często pojawia się, gdy rodzic próbuje kontrolować i dominować przez gniew i agresję.
„ Gdy dzieci czują, że nie mają wyboru, tylko zachowanie się w konkretny sposób, by nie zdenerwować rodziców, zwykle wyrastają na wyobcowane i zagubione, a często także na bardzo silne i krytyczne wobec samych siebie” – tłumaczy Kotlarek.
Psycholożka wskazuje także brak intymności jako cechę, która charakteryzuje toksyczne rodziny. Co ma na myśli? Zachowania rodziców, którzy utwierdzają swoje dzieci w przekonaniu, że te, kiedy dorosną, nie będą w stanie bez nich samodzielnie funkcjonować.
Co wydaje się oczywiste, negatywny wpływ na życie rodziny mają także uzależnieni rodzice oraz tacy, którzy stosują przemoc.
Rozwiń
Monika Kotlarek: kim jest?
Monika Kotlarek to psycholożka, absolwentka Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Należy do Australian Society of Rehabilitation Counsellors. Pracowała jako 'mental health worker’ w Sydney. Aktualnie prowadzi sesje psychologiczne online, w formie wideorozmowy z pacjentami oraz blog psycholog-pisze.pl. Wiedzą z zakresu psychologii i psychoterapii dzieli się także na Instagramie. Jej profil @psycholog_pisze śledzi prawie 25 tys. osób. Autorka książki „Depresja, czyli gdy każdy oddech boli”.
Zobacz także

„Często nie zdajemy sobie sprawy, jak bolesne są takie niewinne słowa, które odnoszą się do naszego własnego doświadczenia posiadania matki” – mówi Mira Marcinów, autorka książki „Bezmatek”

„Bycie miłą to przyzwalanie na różne zachowania, na które w środku w sobie zgody nie mamy, ale nie chcemy urazić drugiej osoby” – mówi Monika Perdjon, trenerka zmiany

„Chciałbym, żebyśmy nauczyli się udzielać sobie wsparcia. Byśmy byli nastawieni na słuchanie, a nie tylko słyszenie” – mówi Daniel Dziewit, autor książki o osobach dotkniętych samobójstwem
Polecamy

„Klasyczny narcyzm”, „Od razu widać, że ma borderline”. W sieci wysyp domorosłych diagnostów. Psycholożka tłumaczy, skąd w nas ta potrzeba

Startuje kampania społeczna Póki MY Żyjemy na rzecz opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Ich historie muszą być wysłuchane

Ojciec zawsze ją upokarzał, porównując do przyrodnich sióstr. Gdy psychoterapeutka nazwała sprawę po imieniu, aż odjęło jej mowę

Tradwife nie „siedzi w domu”, ona „realizuje wizję”. Nowy-stary trend klasy średniej
się ten artykuł?