Czas na realne zmiany. Trudna sytuacja młodych doktorantów w Polsce
53 proc. doktorantów nie czuje wsparcia ze strony uczelni, 42 proc. doktorantów odczuwa przytłoczenie spowodowane nadmiarem obowiązków, 21 proc. doktorantów doświadcza niepewności jutra podczas wykonywania swoich obowiązków – to pierwsze wyniki programu badawczego „Science Zen”, który portal Hello Zdrowie objął patronatem medialnym.
„Science Zen” to społeczno-kulturowa diagnoza dobrostanu i kondycji psychicznej doktorantów oraz młodych naukowców w Polsce, którą prowadzi fundacja Wspierania Nauki i Rozwoju Edukacji BITECH (BITECH ThinkTank). Jedną z głównych misji fundacji jest wspieranie młodych naukowców oraz inicjowanie dialogu prowadzącego do poprawy jakości kształcenia na polskich uczelniach.
– Diagnoza społeczno-kulturowa „Science Zen” ma na celu wskazać faktyczne czynniki, które wpływają na samopoczucie i warunki pracy młodych naukowców. Wyniki ankiety ilościowej, choć mało optymistyczne, pozwalają na priorytetyzowanie obszarów zaniedbań w polskim środowisku akademickim. Jako niezależna organizacja poruszyliśmy ten temat pierwsi, już w kwietniu 2021 roku. Teraz idziemy dalej: wkrótce skonfrontujemy wyniki z historiami oraz doświadczeniami respondentów, których wysłuchaliśmy podczas wywiadów jakościowych – tłumaczy dr Anna Kalinowska-Balcerzak, założycielka i prezes BITECH ThinkTank.
W badaniu wzięło udział ponad 50 osób, z czego niemal 70 proc. to kobiety.
– Doktoranci pozytywnie oceniają przygotowanie merytoryczne swoich opiekunów. Na ogół są również zadowoleni z jakości zajęć prowadzonych na uczelni. Głównymi „punktami zapalnymi” są kwestie związane z brakiem organizacji pracy oraz nadmiernym nakładaniem obowiązków. Dla doktorantów stanowi to poważną przeszkodę w rozwoju własnego potencjału – podkreśla dr Bartłomiej Balcerzak, założyciel BITECH ThinkTank.
Pierwsze wyniki badania nie są optymistyczne:
- 53 proc. doktorantów nie czuje wsparcia ze strony uczelni, z czego 32 proc. przebadanych osób wskazuje na brak wsparcia jako czynnik stresogenny,
- ponad 50 proc. doktorantów krytycznie ocenia organizację pracy w swoich zespołach badawczych,
- 42 proc. doktorantów wytyka uczelniom brak działań związanych z promocją ich osiągnięć,
- 42 proc. doktorantów wymienia przytłoczenie nadmiarem obowiązków i niesprawiedliwe traktowanie jako źródło stresu,
- 21 proc. doktorantów zwraca uwagę na brak poczucia komfortu pewności finansowej i osobistej (brak zrozumienia specyfiki pracy naukowej przez bliskich albo brak możliwości połączenia życia akademickiego z życiem rodzinnym).
– Nie zdawaliśmy sobie sprawy, ile emocji udział w badaniu przyniesie naszym respondentom, którzy podczas rozmów mieli szansę na refleksję wobec własnej sytuacji. Dużo dało to także nam, badaczom – wyjaśnia dr Anna Kalinowska-Balcerzak.
Nadrzędnym celem programu jest zainicjowanie debaty publicznej o dobrostanie młodych naukowców w Polsce, aby następnie móc podjąć próbę wprowadzenia realnych zmian.
Anna Wałęsa, wiceprezeska i specjalistka ds. komunikacji BITECH ThinkTank tłumaczy:
– „Science Zen” jest naszym pierwszym krokiem ku zwiększeniu świadomości na temat sytuacji doktorantów i naukowców. Nie tylko w środowisku akademickim, ale również w społeczeństwie. Ludzie spoza kręgów naukowych często nie zdają sobie sprawy, z jakim kosztem wiążą się osiągnięcia, z których wszyscy później korzystamy. Aby nauka była lepiej rozumiana i wspierana, musi sama wyjść do ludzi i mówić otwarcie o swoich problemach. Liczymy, że historie i emocje zawarte w raporcie „Science Zen” uwrażliwią opinię publiczną i przyczynią się do wprowadzenia szeregu zmian –
Autorzy raportu wymieniają główne wnioski z raportu:
- młodzi naukowcy w Polsce potrzebują wsparcia organizacyjno-popularyzatorskiego,
- należy przeciwdziałać nadmiernej odpowiedzialności i praktykom nakładania bezpłatnych obowiązków na doktorantów,
- praca naukowa nie daje poczucia bezpieczeństwa oraz określonej perspektywy zawodowej – to też jest obszar do pilnego wprowadzenia zmian.
– Nasze główne rekomendacje to wdrożenie procesów empatii na polskich uczelniach wyższych, rozwój kompetencji miękkich, niwelowanie hierarchii pracy i przeciwdziałanie „zamiataniu pod dywan” – wylicza Anna Wałęsa.
Wiosną 2022 roku startuje „Science Zen” dla wykładowców. Fundacja BITECH będzie się tym razem starała uchwycić perspektywę realiów funkcjonowania wykładowców na polskich uczelniach.
Zapraszamy na stronę projektu: dobrostannauki.pl.
Zobacz także
„Kobiety działają wielozadaniowo, dlatego matki są najlepszymi pracownicami. Nikt nie potrafi pracować tak efektywnie jak one” – mówi coach Karolina Cwalina-Stępniak
„Stereotypowe oczekiwania dotyczące płci ograniczają potencjał dzieci” – alarmuje Magda Korczyńska, autorka bloga „Jak wychowywać dziewczynki”
„Bywamy egocentryczni, mamy cechy narcystyczne, a współczesne trendy sprzyjają ich rozwijaniu” – mówi psycholożka Urszula Struzikowska-Marynicz
Polecamy
Noblista: „Zbliżamy się do granic możliwości organizmu. Wkrótce ludzie będą żyli ponad 115 lat”. Ma to jednak swoje ciemne strony
Lekarka Róża Hajkuś apeluje do rodziców: „Nauka do sprawdzianu nie jest warta zarywania nocy”
To nie Briana Coxa powinniśmy się bać, tylko własnych biurek. Chcemy więcej takich reklam!
Niespodziewane skutki lockdownu. O tyle postarzały się mózgi dziewcząt i chłopców
się ten artykuł?
