Ergonomia pracy to podstawa. Co warto o niej wiedzieć?
Ergonomia pracy to nauka sprzyja tworzeniu optymalnych warunków pracy, które minimalizują ryzyko wypadków i długotrwałych negatywnych konsekwencji dla zdrowia. Jak brzmi definicja ergonomii? Jak wygląda ergonomia pracy biurowej, a jak pracy na produkcji? Jak zadbać o ergonomię w życiu codziennym? Sprawdzamy!
Co to jest ergonomia pracy?
Według definicji ergonomia pracy to nauka zajmująca się przystosowaniem narzędzi, technologii, maszyn oraz warunków pracy do anatomicznych możliwości i właściwości człowieka, co ma na celu zwiększenie wydajności i bezpieczeństwa pracowników.
Chodzi tu zarówno o wypadki przy pracy, jak również negatywne długotrwałe skutki dla zdrowia, np. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa czy pogorszenie wzroku.
Jakie są rodzaje ergonomii?
Obecnie wyróżnia się ergonomię korekcyjną i ergonomię koncepcyjną. Podział ten dotyczy etapu, na którym wdrażane są zasady ergonomii.
Ergonomia koncepcyjna
Ergonomia koncepcyjna to ergonomia wprowadzana już na etapie tworzenia nowego stanowiska pracy. W momencie koncepcji (pomysłu) specjaliści zajmujący się ergonomią dbają o stworzenie jak najbardziej przyjaznego i bezpiecznego stanowiska. Ergonomia koncepcyjna obejmuje wybór optymalnego sprzętu, urządzeń czy maszyn.
Ergonomia korekcyjna
Ergonomia korekcyjna wprowadzana jest do już istniejących miejsc pracy. Polega na skorygowaniu danego stanowiska zgodnie z zasadami ergonomii. W ramach ergonomii korekcyjnej analizuje się konkretne stanowisko pracy pod kątem tego, czy zapewnia ono odpowiedni poziom bezpieczeństwa.
Ergonomia pracy w zależności od wykonywanego zawodu
Ergonomia pracy będzie wyglądać inaczej w przypadku pracy biurowej, a inaczej w przypadku pracy na produkcji. Poniżej przykłady ergonomii w zależności od miejsca pracy.
Ergonomia pracy biurowej
Obecnie praca biurowa jest jednoznaczna z pracą przy monitorze. Podstawową zasadą pracy z komputerem jest umieszczenie monitora na wysokości wzroku. Ustawienie monitora zbyt nisko zmusza do opuszczania głowy, co może skutkować bólami głowy i pleców. Zalecana odległość monitora od oczu to 40‒75 cm.
Podczas pracy biurowej nadgarstki powinny być oparte o blat, a łokcie o podłokietniki. Najlepsze krzesła to te z regulacją góra/dół, regulacją podłokietników i kąta oparcia.
Ergonomia stanowiska pracy na produkcji
Praca przy linii produkcyjnej naraża pracowników na długie przyjmowanie wymuszonej pozycji ciała, np. przy przenoszeniu towaru. Można temu zapobiec, stosując pracę naprzemienną, czyli wyznaczając pracownikom określony przedział czasowy, po którym zmieniają stanowisko.
Ważne jest także zapewnienie pracownikom słuchawek wygłuszających, a przede wszystkim utrzymanie porządku na stanowisku pracy i regularny serwis urządzeń i maszyn. Niezbędne jest także odpowiednie przeszkolenie pracowników.
Schemat przedstawia dobrą i złą pozycję ciała podczas pracy przy komputerze. Fot. Getty Images
Najczęstszą przyczyną deformacji naturalnych krzywizn kręgosłupa jest zła postawa ciała. Przykładem może być zbyt długa pozycja siedząca przy biurku. Zazwyczaj mamy wtedy pochyloną głowę, zaokrąglają nam się plecy, zapada się klatka piersiowa, a w odcinku piersiowym kręgosłupa powstaje hiperkifoza, co skutkuje bólem pleców. Konsekwencją takiej postawy jest spłycony oddech – a więc wpływa to również na układ oddechowy, krążenia oraz resztę ciała.
Ergonomia w życiu codziennym i pracy zawodowej
Zasady ergonomii można wdrożyć też w codzienne życie. Dotyczy to głównie obsługi komputera, zarówno w ramach „home office” i przenoszenia części obowiązków z biura do domu, jak również prywatnego użytku, np. podczas oglądania filmów.
Odpowiednie ustawienie monitora, wygodny fotel zapewniający prawidłowe podparcie kręgosłupa i 5-minutowe przerwy po każdej godzinie przed komputerem to podstawy dbania o bezpieczne korzystanie z tego urządzenia.
Jedną z najgorszych pozycji dla kręgosłupa lędźwiowego jest, kiedy siedzimy zgarbieni nad laptopem. Przede wszystkim największe obciążenie jest, kiedy w ogóle siedzimy, to nie jest nasza fizjologiczna postawa. A w momencie, gdy niedbale się pochylimy, to obciążenie jest jeszcze większe. Bezpieczniejsza dla pleców jest postawa stojąca, nawet z dodatkowymi ciężarami w dłoniach czy na plecach. Najbardziej fizjologiczny dla nas jest ruch!
Po co nam ergonomia w miejscu pracy?
Ergonomię pracy warto wprowadzić z kilku względów.
Zapewnienie ergonomicznych rozwiązań jest nie tylko przejawem życzliwości wobec pracowników, może mieć także wymierne korzyści dla pracodawcy. Po pierwsze, przestrzeganie zasad ergonomii ociepla wizerunek firmy. Po drugie, zabezpiecza pracodawcę na wypadek roszczeń pracownika z powodu utraty zdrowia w miejscu pracy.
Trzecia korzyść to zwiększenie wydajności pracowników. Jeśli praca realizowana jest w sprzyjających warunkach i nie wywołuje dodatkowego zmęczenia pracownika, np. z powodu przybierania niewygodnej pozycji ciała, jest szansa, że będzie on wykonywał pracę z większym zaangażowaniem i produktywnością.
O ekspertce:
Ilona Wagner-Olszewska – lekarz ortopeda, koordynatorka badań klinicznych, członkini Polskiego Towarzystwa Artroskopowego, Krajowej Izby Fizjoterapeutów. Założycielka i członek Zarządu Ogólnopolskiego Studenckiego Towarzystwa Ortopedycznego, pomysłodawca sekcji fizjoterapii OSTO. Autorka książki „Zdrowy kręgosłup. Jak pokonać ból pleców”.
Bibliografia:
- Jóźwiak Z. W., Ergonomia pracy na stanowiskach typu biurowego, Promotor BHP 2018, 4: 8-10.
- Konarska M, Ergonomia w dyrektywach i normach. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 2007, (1): 6-9.
- Kukuła M., Ergonomia stanowiska komputerowego, Edukacja-Technika-Informatyka 2011, 2(2): 255-262.
- Wolańska O., Wolański W., Ergonomia pracy przy komputerze w aspekcie obciążeń kręgosłupa, Zeszyty naukowe katedry mechaniki stosowanej 2005, 27: 160-165.
- Wyderka M.I., Niedzielska T., Ergonomia w pracy pielęgniarki, PIELĘGNIARSTWO POLSKIE 2016, nr 2 (60): 165-169.
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Renata Szkup: „Siedemdziesiątka to nie koniec kariery, ale początek wielkiej przygody”
Paulina Hojka o noszeniu ubrań po zmarłych: “Myślę, że żaden nieboszczyk się nie obrazi”
Wigilia dniem wolnym od pracy. Prezydent popiera projekt ustawy i wysyła kobiety do… kuchni
Ashley Graham o swoim debiucie na pokazie Victoria’s Secret: „Wahałam się, bo ich wizja piękna wydawała się wąska”
się ten artykuł?
