Redaktorzy polskiej Wikipedii walczą z niebinarnością Emmy D’Arcy, brytyjskiej osoby aktorskiej znanej z serialu „Ród smoka”

Emma D’Arcy to brytyjska osoba aktorska. Od kiedy zagrało w hitowej produkcji „Ród smoka”, jej/jego popularność znacząco wzrosła. Postać Rhaenyry Targaryen, dziedziczki Żelaznego Tronu, w którą się wcieliło, podbiła serca widzów. W Polsce niektórzy jednak mają problem: jak mówić o D’Arcy? Na jedną wersję nie mogą się zdecydować redaktorzy Wikipedii.

Osiem modyfikacji w ciągu siedmiu godzin

Emma D’Arcy jest osobą niebinarną i posługuje się angielskimi zaimkami they/them. Język polski też ma swoje możliwości, jeśli chodzi o formy neutralne płciowo. Można np. zastosować formy z iksem, typu „chciałxbyś”, osobatywy np. osoby aktorskie, osoby pracujące albo inne neutralne zaimki typu „ktosio”, „nikto”. Można także uniknąć form nacechowanych płciowo.

Mimo wszystko jednak, kwestia lingwistyczna dotycząca tego, jak mówić o D’Arcy stała się wyzwaniem dla polskiej Wikipedii. Problem ten zauważyła redaktorka gazeta.pl, Magda Walma. Jak pisze na kultura.gazeta.pl, redaktorzy Wikipedii zmieniają zaimki i określenia Emmy D’Arcy z nijakich lub mnogich („osoba aktorska”, „oni”, „ono”) na formę żeńską, której D’Arcy nie chce stosować.

„Jedni zmieniają określenia D’Arcy na „osobę aktorską” lub powszechnie uznawane neutratywy, inni wracają do sztywnych binarnych określeń, podpisując D’Arcy (wbrew temu, czego sobie życzy) jako „ona”” – pisze Walma.

Zliczyła, że od listopada 2022 roku dokonano niemal 50 zmian zaimków. Kiedy „osoba aktorska” zastąpiła „aktorkę” po raz pierwszy, zmianę tę wycofał redaktor Wikipedii powołując się na „reguły języka polskiego”.

Redaktorka zauważa, że konflikt ten wzrósł na przestrzeni kilku ostatnich tygodni przy okazji premiery drugiego sezonu „Rodu smoka” na platformie Max. Wtedy to redaktorzy postanowili uzupełnić hasło w Wikipedii. W ciągu siedmiu godzin dokonano aż ośmiu modyfikacji.

Jak pisze dalej Walma, takich problemów nie mają inne kraje. Ani anglojęzyczna Wikipedia, ani niemiecka, ani francuska, ani też hiszpańska czy portugalska wersja językowa nie stosują na siłę form binarnych.

Co na to Rada Języka Polskiego? Jak zauważa Walma, stanowisko rady w tej sprawie pochodzi z 2003 roku i odstaje od zmian, które zachodzą w żywym języku.

„Nieco bardziej aktualne jest stanowisko Jerzego Bralczyka, który w rozmowie z Wirtualną Polską w 2021 roku w liczbie pojedynczej sugerował neutrum „ono” – wskazuje.

Na końcu podkreśla,  że modyfikacje zaimków i określeń zachodzą także pod hasłem Belli Ramsey, osoby aktorskiej znanej m.in. z „Gry o tron”, „Hildy” i „The last of us” czy Emmy Corrin z „The Crown”.

Kim są osoby niebinarne? 

Można wyróżnić kilka grup osób niebinarnych, tj.: 

• osoby, które utożsamiają się z dwiema płciami (cały czas lub na zmianę), tj. bigenderyzm; 
• osoby, które sprzeciwiają się klasycznemu podziałowi na tylko dwie płcie, tj. agenderyzm; 
• osoby o zmiennej płci, czyli genderfluid.  

Niektórzy identyfikują się ze swoją wiodącą płcią, ale dodatkowo także z inną płcią, co jest nazywane demigenderyzmem. Do znanych osób, które są niebinarne, należą Sam Smith, Demi Lovato (przy czym akurat ona od sierpnia 2022 roku identyfikuje się ponownie jako kobieta), Brigette Lundy-Paine oraz Lachlan Watson.  

źródło: kultura.gazeta.pl, zaimki.pl