Kinaza kreatynowa – czym jest, działanie, wskazania do badania i dolegliwości

Kinaza kreatynowa to jeden z najważniejszych enzymów w organizmie człowieka. Informuje chociażby o stanie mięśni. Za co jeszcze odpowiada?

Kinaza kreatynowa – czym jest?

Kinaza kreatynowa to białko – enzym, który znajduje się w mięśniach prążkowanych serca oraz mózgu. W organizmie człowieka występują trzy rodzaje kinazy kreatynowej – CK – MM (w mięśniach szkieletowych i sercu), CK – BB (w mózgu) i CK – MB (w sercu). Enzym jest obecny w minimalnej ilości w krwiobiegu i pochodzi z mięśni szkieletowych. Kinaza kreatynowa występuje też w plemniach oraz komórkach światłoczułych siatkówki, czyli komórkach o dużym zapotrzebowaniu na energię. Enzym ten pełni ważną funkcję w procesie energetycznym komórek. Mierząc jego stężenie we krwi, można uzyskać informację o uszkodzeniu mięśnia sercowego, płuc oraz mózgu. W zdrowym organizmie obecny jest wyłącznie enzym CK – MM – z mięśni szkieletowych, a w chorym diagnozuje się również enzym z mózgu oraz serca.

Kinaza kreatynowa – badanie

Badanie kinazy kreatynowej wykonuje się w celach diagnostycznych – przy pomocy badania stężenia enzymu można określić stan poszczególnych organów. Wskazaniem do przeprowadzenia badania jest podejrzenie zawału serca. Wykonuje się je również przy podejrzeniu uszkodzenia mięśni szkieletowych, miopatii, dystrofii mięśniowej czy bólu mięśni. Oznaczenie enzymu jest również pomocne przy monitorowaniu hipercholesterolemii oraz przy zatruciu lekami oraz tlenkiem węgla.

Badanie wykonuje się poprzez pobranie krwi z żyły łokciowej – przed jego wykonaniem należy powstrzymać się od przyjmowania pożywienia minimum 8 godzin przed pobraniem krwi. Jeśli osoba badana przyjmuje witaminy oraz suplementy powinna poinformować lekarza o takim fakcie, gdyż może mieć to wpływ na wynik badania.

Stężenie kinazy kreatynowej zwiększa się podczas wysiłku (po regeneracji wraca ono jednak do prawidłowego poziomu). Wykonując badanie oznaczyć można całkowitą aktywność kinazy lub jej poszczególne frakcje. Norma poziomu enzymu to 24 – 195 IU/l u mężczyzn i 24 – 170 IU/I u kobiet. Wyniki badań należy jednak zawsze konsultować z lekarzem. W poszczególnych laboratoriach norma może różnić się (zależnie od metody wykonania badania). Jeśli podczas badania nie ma możliwości oznaczania najczulszych markerów zawału serca, alternatywnie wykonuje się pomiar frakcji sercowej CK – MB mass (stężenie masy). Samo badanie nie posiada istotnych przeciwwskazań.

Kinaza kreatynowa – przyczyny podwyższenia

Podwyższony poziom kinazy kreatynowej może wskazywać na dolegliwości związane z sercem takie jak: zawał, zapalenie mięśnia sercowego, uraz serca podczas resuscytacji, uraz podczas zabiegu kardiowersji — PCI oraz ablacji. Zwiększony poziom kinazy kreatynowej może być związany z napadami padaczkowymi, udarem krwotocznym oraz zapaleniem opon mózgowo – rdzeniowych. Kolejnymi dolegliwość mogącymi powodować wyższe stężenie są: wstrząs, zatorowość płucna, niedoczynność tarczycy, drgawki, nowotwory mięśni, krwawienie podpajęczynówkowe mózgu, padaczka oraz zastrzyki domięśniowe.

UWAGA: Obniżone stężenie enzymu może informować nas o RZS oraz o alkoholowym uszkodzeniu wątroby.