W tym roku literacki Nobel należy do kobiety. Otrzymała go Annie Ernaux, francuska pisarka

Laureatką tej prestiżowej nagrody została 82-letnia Annie Ernaux z Francji. W uzasadnieniu podano, że Nobel został przyznany za „odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie wyobcowania oraz społecznych ograniczeń, jakim podlega jednostkowa pamięć”.

Annie Ernaux- kim jest?

Annie Ernaux jest z zawodu nauczycielką języka francuskiego. Całe życie nauczała swojego ojczystego języka w gimnazjach i liceach. Jest absolwentką wydziału literatury współczesnej na uniwersytetach w Rouen oraz w Bordeaux. Dorastała w robotniczej dzielnicy Normandii, która stała się inspiracją jej twórczości. Komitet Noblowski uzasadnił swoją decyzję, wskazując na „odwagę i kliniczną ostrość, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej”. Ernaux zadebiutowała w 1974 roku powieścią „Les Armoires vides”. Porusza w swoich dziełach kwestie różnic na polu języka, klasy i płci. Jest autorką ponad dwudziestu książek, w większości autobiograficznych, które zyskały pozytywną ocenę krytyków i czytelników z całego świata. W Polsce dostępne są dwie książki Annie Ernaux: „Miejsce” i „Lata”.

W uzasadnieniu zamieszczonym na oficjalnej stronie Komitetu Noblowskiego można przeczytać, że laureatka „wyraźnie wierzy w wyzwalającą siłę pisania”.

„Jej praca jest bezkompromisowa i napisana prostym językiem, obdzierająco przejrzysta. A kiedy z wielką odwagą i kliniczną ostrością ujawnia agonię doświadczenia klasy, opisuje wstyd, upokorzenie, zazdrość lub niemożność zobaczenia, kim jesteś, osiąga coś godnego podziwu i trwałego” – czytamy.

Eksperci komentują

Dzięki uprzejmości Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego, które zorganizowało centrum informacyjne, mogliśmy na bieżąco śledzić decyzje Komitetu Noblowskiego i poznać gorące opinie ekspertów. Jak postrzegają twórczość Annie Ernaux ?

Dr hab. Żaneta Nalewajk-Turecka, Instytut Literatury Polskiej, Wydział Polonistyki UW:

„Dzisiejsza laureatka Nagrody Nobla, Annie Ernaux w swoich publikacjach sonduje sytuację klasowego przejścia z klasy robotniczej do tzw. klasy średniej. Eksploruje liminalność pozycji, bycie w sferze pomiędzy – z jednej strony oderwania od korzeni, z drugiej strony braku możliwości całkowitego zakotwiczenia się w nowym miejscu społecznym”

Dr Eliza Kącka, Instytut Literatury Polskiej, Wydział Polonistyki UW:

„Dzieła Annie Ernaux to literatura przejścia – przede wszystkim tego klasowego, ale nie tylko. Są to dzieła, które w pewnym stopniu wydają mi się zachowawcze pisarsko oraz relatywnie konserwatywne w sensie formalnym. Jeśli chodzi natomiast o rozpoznania społeczne, nie jest to literatura interwencyjna – np. w reakcji na wojnę, ale taka, która problematyzuje pozycję kobiet, obszar naszej religijności, aktualną kondycję społeczną oraz polityczną. Można to postrzegać jako pewnego rodzaju kod, który silnie funkcjonuje u autorki. Warto też podkreślić, że niepolityczność Ernaux w sensie konfliktu zbrojnego nie wyklucza polityczności w szerszym kontekście”

Tydzień Noblowski 2022

Już dzisiaj (7 października) dowiemy się, kto otrzyma Pokojową Nagrodę Nobla. W poniedziałek 10 października poznamy laureata nagrody w dziedzinie ekonomii. Fundusz nagród pochodzi z odsetek od majątku Alfreda Nobla, a zarządza nim Fundacja Nobla. Na laureatkę literackiej Nagrody Nobla czeka medal, dyplom oraz 10 mln koron szwedzkich, co odpowiada około 4,45 mln złotych. Wyróżnienie w dziedzinie literatury jest przyznawane od 1901 roku. Wśród 118 nagrodzonych znalazło się 16 pisarek, m.in. Polka, Olga Tokarczuk. W ubiegłym roku literackiego Nobla otrzymał tanzański pisarz Abdulrazak Gurnah.