Zmiana definicji gwałtu. „Kobiety potrzebują tej ustawy bardziej niż kwiatka na Dzień Kobiet”

Gwałtem jest nieuzyskanie wyraźnej i świadomej zgody na kontakt seksualny, a minimalna kara za taki czyn zostaje podwyższona z dwóch do trzech lat. Ustawa z propozycją zmiany definicji gwałtu właśnie teraz, w Dzień Kobiet, trafia do Sejmu.

Definicja gwałtu

W polskim ustawodawstwie o przestępstwie zgwałcenia mowa jest w art. 197 Kodeksu karnego. Według tego zapisu za przestępstwo uznaje się doprowadzenie do stosunku płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem. Polska w 2012 roku podpisała i w 2015 roku ratyfikowała konwencję stambulską, która wprowadza nową definicję gwałtu. Do tej pory jednak nie została ona zmieniona w naszym ustawodawstwie. Teraz może się to zmienić.

Projekt zmiany Kodeksu karnego został przygotowany przez organizacje kobiece, pod auspicjami Fundacji Feminoteka. Ma zostać złożony w Sejmie dzisiaj, w Dzień Kobiet, przez klub Lewicy i być procedowany jako projekt poselski.

W lutym w Sejmie odbyło się wysłuchanie publiczne projektu. Wzięły w nim udział parlamentarzystki Lewicy, członkowie Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet oraz przedstawicielki organizacji kobiecych, w tym szefowa Feminoteki Joanna Piotrowska i mec. Danuta Wawrowska, która napisała wstępną wersję projektu. Uwagi do projektu można było także przesyłać przez internet.

„W projekcie zapisujemy, że każde obcowanie seksualne, do którego doprowadza się bez zgody, ma być uznane za gwałt. Tego rodzaju definicja mówi o tym, że gwałt miał miejsce, jeśli nie było zgody, bo np. została ona przełamana, czyli mamy przemoc lub groźbę karalną, albo która nie mogła zostać wyrażona, bo kobieta była odurzona, nie miała świadomości tego, co się z nią dzieje, albo nie było przemocy fizycznej, ale była przemoc psychiczna i kobieta była zastraszona” – wyjaśnia w komunikacie posłanka Anita Kucharska-Dziedzic.

O zmianę zapisu apelował m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, odwołując się do aktów prawa międzynarodowego, w tym do Konwencji przeciw przemocy wobec kobiet. Zaproponował on, by definicja gwałtu była oparta na braku zgody na współżycie, a nie na konieczności stawiania widocznego oporu.

Dlaczego w Dzień Kobiet?

„Zdecydowaliśmy się złożyć projekt i zrobić konferencję na ten temat w Międzynarodowym Dniu Kobiet, bo przecież 8 marca nie wziął się z chęci reklamowania usług kwiaciarni czy cukierni. Za tą datą kryją się nie tylko kwiaty czy dawane dawniej pończochy, ale przede wszystkim prawa kobiet, ich bezpieczeństwo i autonomia.

Chcemy, by tego symbolicznego dnia rozpoczęła się rzeczywista zmiana w życiu naszym, naszych sióstr i córek, ale także wielu mężczyzn, którzy będą musieli dostrzec, że kobiety mają autonomię w podejmowaniu decyzji dotyczących własnego ciała. Zresztą problem zmiany definicji gwałtu nie dotyczy jedynie kobiet. On dotyczy relacji międzyludzkich. Przemoc seksualna dotyka także mężczyzn i młodych chłopców” – tłumaczy Anita-Kucharska Dziedzic.

I dodaje, że  „kobiety – i nie tylko one – potrzebują tej ustawy bardziej niż kwiatka na Dzień Kobiet”.

W Polsce codziennie gwałconych może być 200 kobiet

W Polsce, według danych polskiej policji, codziennie gwałconych może być nawet 200 kobiet. Z tej liczby notowanych jest zaledwie 5 przypadków. Wyroki sądowe są oburzająco niskie, o czym nieraz pisałyśmy w Hello Zdrowie. Dwa lata temu Sąd Rejonowy w Gnieźnie skazał Katarzynę (nie jej oprawcę) na 3 miesiące pozbawienia wolności i 9 miesięcy ograniczenia wolności w postaci nieodpłatnej pracy na cele społeczne, za rzekome poświadczenie nieprawdy. Nasza czytelniczka Gosia, autorka bloga „pokochawszy.pl” została zlekceważona przez lekarza, który sugerował jej winę, ponieważ piła alkohol tuż przed tym jak zgwałcił ją kolega. Podobnych przypadków jest znacznie więcej.

Dlaczego kobiety nie chcą mówić, że zostały zgwałcone? Wobec obowiązującego prawa sprawiedliwości może szukać tylko osoba, która wyraziła wyraźny i głośny sprzeciw. Wyklucza się tu więc sytuacje, kiedy kobieta jest nieprzytomna lub sparaliżowana ze strachu. Do tego dochodzi społeczny ostracyzm.

Jesteś ofiarą gwałtu? Ktoś Cię skrzywdził lub regularnie krzywdzi psychicznie lub fizycznie?
Pamiętaj, nie jesteś sama! Gdzie zgłosić się po pomoc?

• Ogólnokrajowy bezpłatny telefon zaufania dla kobiet – 1800 341 900 (czynny całą dobę)
• Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – 801 120 002
• Centrum Praw Kobiet – TELEFON ZAUFANIA (22) 621 35 37; TELEFON INTERWENCYJNY 600 070 717