Co z obowiązkiem szczepienia medyków na COVID-19? Sprawdziłyśmy

Ministerstwo Zdrowia zapewniało, że chodzi o bezpieczeństwo pacjentów i personelu. Że dzięki tym zmianom, zasiadając w gabinecie lekarskim po 1 marca będziemy czuć się bezpiecznie. Ale czy rzeczywiście wszystko poszło zgodnie z planem?

Przypomnijmy: w czwartek 23 grudnia w Dzienniku Ustaw została opublikowana nowelizacja rozporządzenia w sprawie ogłoszenia w Polsce stanu epidemii, w którym wprowadza się obowiązek szczepień przeciwko COVID- 19.  Ma on dotyczyć lekarzy, farmaceutów oraz studentów kształcących się na kierunkach medycznych. Wszystkie te osoby miały czas do 1 marca, aby przedstawić swojemu pracodawcy oświadczenie o zaszczepieniu się.

Obowiązek ten mieli mieć także ozdrowieńcy.  Wystarczy okazać unijny certyfikat covidowy potwierdzający zaszczepienie, aby móc leczyć pacjenta.  Przynajmniej tak twierdzi Ministerstwo Zdrowia.

W grudniu ubiegłego roku na jednej z konferencji prasowej Waldemar Kraska, wiceminister zdrowia, zapewniał, że tylko osoba zaszczepiona będzie dopuszczona do pracy.

Nie będzie komu leczyć?

Jednak czy rozporządzenie, które wraz z początkiem marca weszło w życie, przekłada się na realia? Duże wątpliwości ma Maria Ochman, przewodnicząca Krajowego Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ „Solidarność”. – Jako Zespół Doraźny Rady Dialogu Społecznego przyjęliśmy stanowisko, mówiące o tym, że w rozporządzeniu powinny nastąpić konieczne zmiany. Bo ono nie ma jasnych przesłanek prawnych. Jesteśmy za tym, żeby nie tracić kadry medycznej – mówi Maria Ochman w rozmowie z Hello Zdrowie. – Okazuje się także, że dane ministerstwa dotyczące wyszczepialności były podawane mocno na wyrost. Problem, jaki obecnie obserwujemy, to liczba spraw, które mogą z tego powodu trafić do sądu, oraz restrykcje podejmowane przez pracodawców wobec osób niezaszczepionych. To wszystko wskazuje, że rozporządzenie powinno być jak najszybciej poprawione, żeby móc spełniać wszelkie standardy.

Nasza rozmówczyni podkreśla z całą mocą, że Polski nie stać na utratę „ani jednego pracownika systemu opieki zdrowotnej”. – Polska straciła ich aż zanadto – zauważa. – Ministerstwo Zdrowia powinno zachować zdrowy rozsądek. Polska cierpi na chroniczny brak kadry medycznej. Dodatkowo obok toczy się wojna.

Jakie rozwiązanie można znaleźć w tej sytuacji? – Radziłabym sięgnąć po alternatywne sposoby – mówi Maria Ochman. – Wydaje mi się, że łatwiej jest przetestować niż zwolnić kogoś z pracy.

Minister zapewnia

Ministerstwo z kolei stoi na straży stanowiska, że Kodeks pracy upoważnia pracodawcę do żądania złożenia przez pracownika oświadczenia o realizacji obowiązku poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19.

„Brak poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19 może także uzasadniać rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy z pracownikiem, który nie poddał się takiemu szczepieniu”- czytamy na stronie resortu. I dalej: „Brak poddania się szczepieniu przeciwko COVID-19 może uzasadniać wprowadzenie przez pracodawcę zmian w organizacji pracy pracownika, który nie poddał się takiemu szczepieniu”. A więc MOŻE a nie musi. Minister zapewnił także o równym traktowaniu pracowników.

Samorządy Zawodów Medycznych natomiast przekonują, że szczepienia ochronne są jednym z największych osiągnieć cywilizacyjnych w zakresie ochrony zdrowia i stanowią najskuteczniejszą metodę zapobiegania groźnym dla życia i zdrowia chorobom zakaźnym. Wydały w tej sprawie stanowisko. „Propozycja wprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych przeciwko COVID-19 dla pracowników medycznych jest ze wszech miar uzasadniona z uwagi na bezwzględną potrzebę zagwarantowania bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów oraz bezpiecznego udzielania świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawody medyczne” – czytamy w oświadczeniu, podpisanym m.in. przez prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej, Andrzeja Matyję.

Prawnicy mają wątpliwości

Prawnicy podkreślają, że wciąż mamy do czynienia z  rozporządzeniem, a nie ustawą, która wprowadzałaby obowiązek szczepień. A to znaczy, że w praktyce dyrektorzy placówek medycznych nie będą mieli możliwości, aby skontrolować personel w tej kwestii. Co więcej: wymaganie paszportów covidowych może okazać się po prostu… nielegalne. Tym samym niezaszczepiony lekarz czy pielęgniarka nie poniosą żadnych konsekwencji. Jak się dowiedzieliśmy, sanepid nie może ukarać medyka, bo szczepienia przeciwko COVID-19 nie są wpisane w kalendarz szczepień.